Một lãnh đạo tập đoàn thủy sản lớn của Trung Quốc đã cáo buộc các công ty tôm hùm Mỹ bán phá giá trên các thị trường châu Á khác với mức chiết khấu rất mạnh. . Jack Liu, chủ tịch khu vực Bắc Mỹ của công ty thủy sản Trung Quốc Zoneco, sở hữu Capital Seafood chuyên về tôm hùm, phát biểu trước Canadian Broadcasting Company rằng chính sách bán giá phá này này là phản ứng trước các chính sách thuế mới trên thị trường Trung Quốc đối với các nhà xuất khẩu Mỹ. “Họ đang bán phá giá những lô hàng tôm hùm lớn sang các khu vực khác trên thế giới”, ông Liu phát biểu.

Ông Liu cho rằng tôm hùm Mỹ - vẫn thường gắn nhãn tôm hùm Boston – đang bán với giá ít nhất thấp hơn 1 USD/pound tại các thị trường Hong Kong, Malaysia, và Đài Loan, gây áp lực cho các nhà xuất khẩu tôm hùm Canada. “Tôi tin rằng tôm hùm Canada đang mất thị phần tại các thị trường châu Á này do Mỹ đang bán phá giá”.

Trong khi đó, xuất khẩu tôm hùm Canada sang Trung Quốc tăng trong ngắn hạn, Liu tuyên bố ông không hài lòng với kết quả hiện tại. “Các chính sách thuế chưa bao giờ là một công cụ tốt. Bất cứ chính sách thuế nào cũng đều gây bóp méo và gián đoạn các thị trường như chúng ta đang thấy”.

Cảm tưởng của ông Liu phần nào được xác nhận bởi báo cáo từ cơ quan hải quan Trung Quốc, theo đó các nhà chức trách đã bắt giữ 1,67 tấn tôm hùm Bắc Mỹ được buôn lậu qua Việt Nam vào tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc. Theo thông cáo báo chí, lượng tôm hùm trong vụ bắt giữ này có giá trị 300.000 NDT, tương đương 43.700 USD, đã được vận chuyển tới Việt Nam bằng đường hàng không. Một người đã bị bắt giữ khi cố gắng đưa các lô hàng tôm hùm bất hợp pháp vượt biên sang Trung Quốc.

Trong các cuộc phỏng vấn với Seafood Source, các lãnh đạo của một số công ty kinh doanh tôm hùm tại Maine thừa nhận đang chuyển dịch hoạt động xuất khẩu từ Trung Quốc sang các nước khác, bao gồm Tom Adams của Maine Coast. Tuy nhiên, ông Adams cho biết các mức biên lợi nhuận của ông giảm và cuộc chiến thương mại đang diễn ra có tác động tiêu cực lên toàn thị trường tôm hùm tại Mỹ. “Chúng tôi đã xuất khẩu tôm hùm sang 29 nước khác nhau hồi năm ngoái. Nhưng bạn không thể có một thị trường đơn lẻ nào có thể thay thế thị trường Trung Quốc”.

Không nghi ngờ gì rằng các nhà xuất khẩu Mỹ đang thay đổi mục tiêu sang các thị trường khác, nhưng đây là diễn biến bình thường khi họ không thể bán tôm hum fở mức giá cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc, theo Geoff Irvine, giám đốc điều hành của Hội đồng Tôm hùm Canada. Ông Irvine tin rằng tuyên bố của ông Liu không chính xác và “không có chuyện tôm hùm bị bán phá giá”.

Tuy nhiên một trong những thị trường nội địa truyền thống của Maine chính là hoạt động bán hàng hàng năm cho các nhà chế biến Canada. Các nhà chế biến Canada thường mua tôm hùm Maine với khối lượng lớn vào mùa hè và đầu mùa thu, khi các hoạt động khai thác tôm hùm Canada đóng cửa. “Tình hình diễn ra khác biệt trong năm nay khi những lượng lớn tôm hùm sống đang được nhiều nhà xuất khẩu tôm hùm tươi Canada thu mua và xuất đi các thị trường quốc tế”, ông Irvine cho hay.

Với phần lớn nguồn tôm hùm Maine có vỏ mềm và dễ thiệt hại trong quá trình vận chuỷen, ngành tôm hùm Canada lo ngại về khả năng thương hiệu và uy tín bị yếu đi, ông Irvine nhấn mạnh và đang xem xét lại các quy định về ghi nhãn xuất xứ hàng hóa. “Chúng tôi đang nghiên cứu kỹ lưỡng để hiểu các vấn đề, khuyến khích các cơ quan chính phủ ban hành và thực thi các quy đinh, đồng thời thông báo cho các thành viên của Hội đồng chúng tôi”.

Stewart Lamont, giám đốc điều hành của Tangier Lobster Company tại Nova Scotia, Canada, vấn đề “rất phức tạp”. “Doanh số xuất khẩu tôm hùm của Canada sang Trung Quốc tăng mạnh kể từ ngày 6/7”, ông Lamont cho hay. “Chúng tôi có ba đơn hàng từ Trung Quốc và chúng tôi đã có tới 5 đợt thuê chở hàng riêng rẽ trực tiếp từ Halifax tới Trung Quốc đại lục chỉ ngay trong tuần trước. Điều này chưa từng xảy ra, theo tôi nhớ”.

Chỉ 1 năm trước, mỗi tuần chỉ có 1 chuyến bay trực tiếp từ sân bay quốc tế Stanfield của Halifax để vận chuyển tôm hùm sang Trung Quốc. Nhưng tính tới tháng 9/2018, con số này đã tăng lên 5 chuyến bay/tuần, cộng với các chuyên bay chở hàng bổ sung cất cánh từ sân bay quốc tế Romeo LeBlanc của Moncton.

Lợi nhuận của các công ty tôm hùm Canada cũng được thúc đẩy nhờ chi phí thu mua tôm hùm tại cảng có lợi hiện nay, ông Lamont cho hay. “Tồn kho tôm hùm vỏ cứng tươi sống Canada trong chương trình dự trữ theo mùa của chúng tôi (từ 15/5/ - 15/10) giảm tới 20% so với năm ngoái. Năm ngoái, chúng tôi không thể thoát hàng do phải trả cho ngư dân 8 đôla Canada/pound, tương đương 6,17 USD/pound. Năm nay, chúng tôi chỉ phải trả mức giá 6,5 đôla Canada/pound, tương đương 5,02 USD/pound và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc đã diễn ra đúng vào thời điểm thuận lợi cho chúng tôi”.

Nhưng ông Lamont lo ngại rằng các đơn hàng ông đang triển khai hiện nay có thể sẽ không biến thành các mối quan hệ thương mại dài hạn. Ông hco biết thị trường Trung Quốc vận hành theo “mô hình chi phí tối thiểu”. “Kháng hàng đến và đi và trở lại như thể họ chưa bao giờ ra đi. Chủ nghĩa tư bản hay chủ nghĩa tư bản sửa đổi là các khái niệm mới với họ. Họ thích lượng, lượng rất nhiều bởi tất nhiên, họ có tới 1,4 tỷ khách hàng”.

Ông Lamont cho rằng vị thế của Canada trên thị trường tôm hùm nhìn chung cải thiện nhờ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc và Thỏa thuận Thương mại và Kinh tế Toàn diện (CETA), giúp cải thiện thương mại với EU. Nhưng ông cho rằng biến động thị trường là điều khiến ông lo lắng khi chờ đợi điều gì có thể xảy ra trong nay mai. “Một sự kiện riêng lẻ, tiêu cực có thể thay đổi hoàn toàn hoạt động của chúng tôi trong nháy mắt. Không ai trong chúng tôi làm gì hơn là tận hưởng thời gian này trong im lặng, biết rằng sóng gió ngay ở gần kề”.