Bộ Thương mại Thái Lan dự báo xuất khẩu gạo của nước này năm 2017 có thể đạt 11 triệu tấn, mức cao kỷ lục từ trước đến nay, phần lớn nhờ nhu cầu mới đến từ các nước chịu thiên tai nặng nề trong nửa cuối năm 2017.

Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Apiradi Tantraporn cho biết Bộ đã từng điều chỉnh tăng dự báo trước đây là 10 triệu tấn do một số nước vẫn đang tiếp cận Thái Lan để ngỏ ý mua một lượng gạo lớn. Những người mua truyền thống khác cũng đang tăng nhu cầu mua để đáp ứng nhu cầu trong mùa lễ hội diễn ra vào cuối năm, trong khi một số khách hàng vốn giảm mua trong vài năm qua thì đang quay trở lại thị trường để tăng cường các kho dự trữ. “Nhu cầu gạo toàn cầu đang tăng, đặc biệt khi kho dự trữ gạo của Thái Lan giảm mạnh, phát đi tín hiệu về nguồn cung gạo không chắc chắn trong nửa cuối năm 2017, càng thúc giục người mua cạnh tranh giao dịch để đáp ứng nhu cầu nội địa”, bà Apiradi cho biết.

Mức xuất khẩu dự báo 11 triệu tấn cao hơn nhiều so với mức 9,9 triệu tấn năm 2016 và 9,8 triệu tấn năm 2015, và tăng nhẹ so với mức cao kỷ lục thiết lập năm 2014 ở mức 10,9 triệu tấn. Bà Apiradi cho rằng giá trị xuất khẩu gạo năm 2017 được dự báo tăng do giá gạo Thái đang lên cùng nhu cầu, trong khi nguồn cung và dự trữ đều giảm. Giá gạo trắng Thái 5% tấm hiện chào bán ở mức 410 USD/tấn, tăng từ mức 360 USD/tấn hồi đầu năm và 350 USD/tấn cùng kỳ năm 2016.

Việc chính phủ Thái Lan gần hoàn thành mục tiêu xả kho dự trữ gạo khổng lồ hơn 18 triệu tấn đã làm giảm áp lực lên giá gạo Thái, cho phép thị trường tự do định đoạt giá. Theo USDA, dự trữ gạo Thái Lan niên vụ 2016/17 và 2017/18 điều chỉnh tăng lên xấp xỉ 6 triệu tấn, trong đó xấp xỉ 3,3 triệu tấn gạo nằm tại các kho gạo chính phủ.

Dự trữ gạo chính phủ được dự báo bao gồm 2,2 triệu tấn gạo làm TACN và 1,1 triệu tấn gạo bị giảm chất lượng. Hoạt động báo kho dự trữ gạo chính phủ Thái Lan đã hoãn lại từ ngày 30/6/2017 theo yêu cầu của Tòa án Hành pháp trước một đơn kiến nghị từ một nhà thầu được cho là không đáp ứng đủ điều kiện dự thầu tham gia vào: (1) phiên đấu giá bán 1,1 triệu tấn gạo giảm chất lượng vào ngày 28/4/2017, và (2) phiên đấu giá bán 2,2 triệu tấn gạo làm TACN ngày 15/6/2017. Do quy trình tố tụng sẽ tiêu tốn thời gian, chính phủ Thái Lan được cho là sẽ không thể bán hết kho dự trữ gạo trong năm 2017.

Dự trữ gạo chính phủ Thái Lan

Nếu phiên đấu giá bán ngày 18/7/2017 cho 0,2 triệu tấn gạo làm thực phẩm được chốt, chính phủ Thái Lan sẽ bán được tổng cộng 4,9 triệu tấn gạo trong 7 tháng đầu năm 2017, bao gồm 3,3 triệu tấn gạo làm thực phẩm và 1,6 triệu tấn gạo làm TACN và làm đầu vào chế biến công nghiệp.

Doanh số bán gạo chính phủ Thái Lan năm 2017:

Gần đây, Bangladesh và Sri Lanka cũng tiếp cận Thái Lan để mua khẩn cấp tổng cộng 400.000 tấn gạo để tăng cường kho dự trữ đang sắp cạn kiện. Hai nước này, mỗi nước có nhu cầu mua 200.000 tấn, gần đây chịu liên tiếp thiên tai lớn, gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất lúa gạo và buộc họ phải tham gia thị trường gạo thế giới, tiếp cận Thái Lan – vốn không phải là nhà cung cấp gạo truyền thống.

Bà Apiradi cho biết các đợt lũ lụt gần đây tại Đông Bắc Thái Lan gây thiệt hại tương đối nhỏ, so với tổng sản lượng 26 triệu tấn lúa sẽ được thu hoạch, và không tác động tới xuất khẩu gạo.