Nhiệt độ tăng cao đang ngày càng lấn át các yếu tố truyền thống như lượng mưa và mực nước hồ chứa trong việc dự đoán lạm phát lương thực. Mức độ nhạy cảm ngày càng tăng của các mặt hàng thực phẩm không dễ hỏng đối với nhiệt độ tăng làm nổi bật tác động ngày càng sâu sắc của biến đổi khí hậu đối với giá lương thực tại Ấn Độ.

Giữa mùa hè oi ả của Ấn Độ, với nhiệt độ gần 50°C, một báo cáo mới của HSBC Global Research đã phát hiện ra sự thay đổi quan trọng trong các động lực thúc đẩy lạm phát lương thực của Ấn Độ. Nhiệt độ tăng đã vượt qua lượng mưa để trở thành yếu tố dự báo chính về lạm phát lương thực, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong bối cảnh kinh tế của đất nước. Báo cáo có tựa đề Ấn Độ: Cảm nhận sức nóng, do các nhà kinh tế Pranjul Bhandari và Maitreyi Das của HSBC biên soạn, nêu bật sự gia tăng đáng kể về cả nhiệt độ trung bình và sự biến động của chúng theo thời gian. Các đợt nắng nóng vào tháng 3/2022 và tháng 3/2024 vẫn còn mới trong ký ức và mối tương quan giữa nhiệt độ tăng và lạm phát lương thực của Ấn Độ đã tăng mạnh trong thập kỷ qua. Xu hướng này thể hiện rõ trên nhiều loại thực phẩm khác nhau, bao gồm cây trồng dễ hỏng, cây trồng lâu năm và nguồn protein động vật.

Nhiệt độ so với lượng mưa

Khi nhiệt độ trở nên nổi bật, vai trò của các yếu tố truyền thống như lượng mưa và mực nước hồ chứa trong việc dự báo lạm phát lương thực đã giảm đi. Bhandari và Das đặt ra một câu hỏi quan trọng trong báo cáo của họ: "Nếu tầm quan trọng của nhiệt độ tăng theo thời gian, thì mưa và hồ chứa đóng vai trò gì?" Họ giải thích rằng trong khi những thay đổi về mực nước hồ chứa, giá hỗ trợ tối thiểu và các sáng kiến ​​quản lý lương thực của chính phủ trước đây đã ảnh hưởng đến lạm phát lương thực, thì những phát hiện của nghiên cứu cho thấy rằng việc thêm nhiệt độ vào mô hình lạm phát lương thực làm giảm tầm quan trọng của mực nước hồ chứa. Khi nhiệt độ được đưa vào mà không có hồ chứa, sức mạnh dự đoán của mô hình sẽ cải thiện hơn nữa.

Báo cáo cho biết thêm rằng nhiệt độ đã vượt qua lượng mưa để trở thành yếu tố dự báo chính xác hơn về lạm phát lương thực vì một số lý do. Đầu tiên, những tiến bộ trong tưới tiêu đã làm giảm tác động của lượng mưa thấp, nhưng không có giải pháp tương đương nào cho nhiệt độ tăng. Thứ hai, có mối tương quan 50% giữa mực nước hồ chứa và nhiệt độ, nghĩa là phần lớn dữ liệu trước đây do hồ chứa thu thập hiện được phản ánh trong nhiệt độ. Thứ ba, mối quan hệ giữa nhiệt độ và lạm phát lương thực là phi tuyến tính, với các mặt hàng thực phẩm không dễ hỏng cho thấy độ nhạy cảm với nhiệt độ tăng thậm chí còn lớn hơn so với các mặt hàng dễ hỏng.

Ý nghĩa đối với chính sách tiền tệ 

Báo cáo cho rằng nhiệt độ bình thường hóa sau đợt nắng nóng vào tháng 3 có thể mở đường cho Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) nới lỏng lãi suất theo thời gian. Bhandari cho biết trong báo cáo: "Áp dụng hệ số mô hình của chúng tôi, lạm phát lương thực có thể giảm 2 điểm phần trăm trong vài tháng tới, làm giảm lạm phát chung 1 điểm phần trăm".

Lạm phát toàn phần trung bình khoảng 5% cho đến nay trong năm 2024. Bà cho biết, đến cuối năm 2024, lạm phát toàn phần, lạm phát lõi và lạm phát thực phẩm đều có khả năng hội tụ về mục tiêu 4%, mở ra không gian cho việc nới lỏng lãi suất. "Chúng tôi kỳ vọng hai lần cắt giảm lãi suất repo 25 điểm cơ bản, đưa lãi suất repo chính sách xuống 6% vào tháng 3 năm 2025". Lạm phát thực phẩm đã giảm xuống mức thấp nhất trong 13 tháng là 5,42% vào tháng 7, sau tám tháng liên tiếp duy trì trên 7%, chủ yếu là do gió mùa tây nam xuất hiện và mưa lớn mang lại. Trong khi giá thịt, cá, trứng, gia vị, đường và các sản phẩm bánh kẹo tăng vào tháng 7, giá ngũ cốc, trái cây, rau và đậu lại giảm theo trình tự. Vào tháng 6, Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC) của RBI đã quyết định giữ nguyên lãi suất repo ở mức 6,5% lần thứ tám liên tiếp để chống lại lạm phát cao. MPC cũng đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP cho năm tài chính 2025 từ 7% lên 7,2%, nhấn mạnh vào khả năng phục hồi của hoạt động kinh tế trong nước. Mặc dù gió mùa tây nam, đã đến Kerala vào ngày 30/5, dự kiến ​​sẽ cao hơn bình thường—có lợi cho nông nghiệp và nhu cầu nông thôn—nhưng căng thẳng địa chính trị, sự biến động về giá hàng hóa quốc tế và sự phân mảnh địa kinh tế vẫn tiếp tục gây ra rủi ro cho triển vọng kinh tế.

Mùa mưa dự báo kéo dài, đe dọa thu hoạch mùa màng

Mưa gió mùa của Ấn Độ có khả năng kéo dài đến cuối tháng 9 năm nay do sự phát triển của một hệ thống áp suất thấp vào giữa tháng, hai quan chức của sở thời tiết nói với Reuters. Lượng mưa cao hơn bình thường do gió mùa rút chậm có thể gây hại cho các loại cây trồng được gieo trồng vào mùa hè của Ấn Độ như lúa, bông, đậu nành, ngô và các loại đậu, thường được thu hoạch từ giữa tháng 9.

Thiệt hại mùa màng có thể dẫn đến lạm phát lương thực, nhưng mưa cũng có thể làm tăng độ ẩm của đất, có lợi cho việc trồng các loại cây trồng gieo vào mùa đông như lúa mì, hạt cải dầu và đậu gà. "Có khả năng cao là một hệ thống áp suất thấp sẽ phát triển vào tuần thứ ba của tháng 9, có thể làm chậm quá trình rút lui của gió mùa", một quan chức cấp cao của Cục Khí tượng Ấn Độ cho biết. 

Ấn Độ, quốc gia sản xuất lúa mì, đường và gạo lớn thứ hai thế giới, đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế xuất khẩu các mặt hàng nông sản này và bất kỳ tổn thất nào do lượng mưa quá lớn đều có thể khiến New Delhi phải gia hạn các biện pháp hạn chế đó. Mùa mưa thường bắt đầu vào tháng 6 và bắt đầu yếu dần vào ngày 17/9 từ các vùng phía tây bắc của đất nước, kết thúc trên khắp đất nước vào giữa tháng 10. Là huyết mạch của nền kinh tế trị giá gần 3,5 nghìn tỷ đô la, mùa mưa hàng năm mang lại gần 70% lượng mưa mà Ấn Độ cần để tưới cho các trang trại và bổ sung nước cho các hồ chứa và tầng chứa nước ngầm. Nếu không có thủy lợi, gần một nửa diện tích đất nông nghiệp trong nước phụ thuộc vào lượng mưa thường kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9. Một viên chức IMD khác cho biết lượng mưa gió mùa vào tháng 9 và tháng 10 có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết La Nina, có khả năng phát triển từ tháng tiếp theo. Trong quá khứ, khi La Nina phát triển trong nửa sau của mùa gió mùa, nó đã dẫn đến việc rút gió mùa chậm trễ, viên chức này cho biết thêm rằng "năm nay, chúng ta có thể thấy một mô hình tương tự".

Hai nguồn tin đã chia sẻ đánh giá của họ trước dự báo hàng tháng của IMD về lượng mưa và lượng gió mùa rút đi trong tháng 9, dự kiến ​​vào cuối tuần này. Ấn Độ đã nhận được lượng mưa cao hơn 7% so với mức trung bình kể từ khi mùa mưa bắt đầu vào ngày 1/6. Tuy nhiên, một số tiểu bang đã trải qua lượng mưa cao hơn tới 66% so với mức trung bình, dẫn đến lũ lụt. Ashwini Bansod, phó chủ tịch nghiên cứu hàng hóa tại Phillip Capital India cho biết, mưa lớn trong tuần thứ ba và thứ tư của tháng 9 và đầu tháng 10 có thể ảnh hưởng đến các loại cây trồng gieo sớm đang gần đến mùa thu hoạch. "Tác động sẽ phụ thuộc vào cường độ và thời gian mưa. Nếu mưa kéo dài đến nửa đầu tháng 10, thiệt hại có thể tăng thêm nếu các cánh đồng bị ngập lụt", Bansod cho biết.

Theo Livemint, Reuters