Trung Quốc đã chấm dứt các hạn chế kéo dài 3 năm liên quan đến COVID vào cuối tháng 12/2022. Kể từ đó, các khách sạn nhìn chung đã có lượng khách hàng quay trở lại mạnh mẽ, trong khi các nhà hàng lại hoạt động khác hẳn. Khủng hoảng kinh tế của Trung Quốc đang ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin chi tiêu của người tiêu dùng. Những thay đổi trong cả mô hình cung và cầu đối với lĩnh vực HRI đang định hình lại hoạt động và chuỗi cung ứng của HRI. Nhu cầu về các món ăn chế biến sẵn tăng lên ở các nhà hàng và nhà cung cấp thực phẩm, tuy nhiên, một số người tiêu dùng lo ngại về chất lượng và an toàn do thiếu các tiêu chuẩn quy định cho lĩnh vực mới nổi này.

Thông tin nhanh về Trung Quốc 2022

Dân số: 1,412 tỷ người (ước tính tháng 7 năm 2023), xếp thứ 2 toàn cầu và tốc độ tăng trưởng hàng năm giảm dần.

GDP: 16,81 nghìn tỷ USD

GDP bình quân đầu người: 11.903 USD

Chi tiêu lương thực bình quân đầu người: 1.039 USD

Sản xuất nông nghiệp Trung Quốc: Theo Cục Thống kê Quốc gia, tổng diện tích trồng ngũ cốc của Trung Quốc vào năm 2022 là 118,33 triệu ha. Sản lượng ngũ cốc hàng năm vào năm 2022 là 687 triệu tấn, cây trồng chính là lúa, lúa mì và ngô. Tổng sản lượng thịt lợn, thịt bò, thịt cừu và thịt gia cầm là 93,28 triệu tấn và sản lượng thủy sản hàng năm là 68,66 triệu tấn. Đề cương Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025) của Trung Quốc về phát triển kinh tế, xã hội và các mục tiêu dài hạn đến năm 2035 nhấn mạnh rằng, Trung Quốc sẽ nâng cao năng lực sản xuất ngũ cốc và đảm bảo an toàn cho các sản phẩm nông nghiệp chính.

Nhập khẩu sản phẩm thủy sản toàn cầu của Trung Quốc: 22,55 tỷ USD (tăng 30,72% so với năm 2021)

Nhập khẩu toàn cầu các sản phẩm nông sản tiêu dùng của Trung Quốc: 86,65 tỷ USD (tăng 1,64% so với năm 2021)

Top các hàng hóa và nhập khẩu nông sản tiêu dùng đang nổi hàng đầu của Trung Quốc (bao gồm thủy sản): thủy sản, súp và các chế phẩm thực phẩm khác, thịt gia cầm, hạt cây, trái cây tươi và chế biến, rượu vang, thịt bò, các sản phẩm từ sữa và thịt lợn.

Tóm lược thị trường

Vào năm 2022, các hạn chế liên quan đến dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi khía cạnh của đời sống ở Trung Quốc. Lĩnh vực HRI của Trung Quốc không thể hoạt động đầy đủ do hạn chế đi lại, hạn chế tụ tập đông người, chuỗi cung ứng bị gián đoạn và buộc phải hủy bỏ các sự kiện lớn, bao gồm triển lãm thương mại, nghi lễ và các lễ kỷ niệm khác. Hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ đã phải đóng cửa vĩnh viễn, trong khi các ông lớn cũng chịu thiệt hại đáng kể liên quan đến việc trả tiền thuê mặt bằng và tiền lương với mức thu nhập rất ít hoặc không có. Hơn nữa, việc hạn chế đi lại khiến các khách sạn phải chịu áp lực tài chính đáng kể. Một số nhà hàng đã chuyển đổi thành công hoạt động bán hàng tại cửa hàng sang bán hàng trực tuyến. Các nhà hàng Trung Quốc báo cáo chung rằng doanh thu thông qua các nền tảng trực tuyến tăng 22% trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2022. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, mức tăng như vậy không bù đắp được khoản lỗ từ chi phí chung, các cơ sở dùng bữa tại chỗ phải đóng cửa và số lượng khách hàng dùng bữa ít hơn. Tương tự, nhiều điểm du lịch và khu nghỉ dưỡng hàng đầu đón lượng du khách ít hơn đáng kể. Ví dụ, Tam Á, địa điểm du lịch nhiệt đới trên đảo Hải Nam, đã đón 24 triệu khách du lịch với doanh thu 8,79 tỷ USD vào năm 2019; tuy nhiên vào năm 2022, lượng du khách đã giảm xuống còn 13,15 triệu với doanh thu 6,04 tỷ USD.

Trung Quốc đã chấm dứt các hạn chế liên quan đến COVID kéo dài ba năm vào cuối tháng 12 năm 2022. Các đầu mối thông tin của FAS USDA tại Trung Quốc trong lĩnh vực HRI ban đầu bày tỏ sự lạc quan sau khi dỡ bỏ các hạn chế liên quan đến COVID. Sự lạc quan này được thể hiện rõ trong các quyết định mua hàng vào đầu năm 2023. Ví dụ, trong nửa đầu năm 2023, nhập khẩu dầu thực vật ăn được của Trung Quốc đã tăng lên khoảng 4,5 triệu tấn, tăng 139% về lượng và 79% về giá trị so với năm trước. Sự thúc đẩy này phản ánh nhu cầu dầu đang tăng trở lại của Trung Quốc sau khi kết thúc chính sách không có COVID. Tuy nhiên, sự phục hồi của Trung Quốc bị ảnh hưởng tiêu cực bởi niềm tin của người tiêu dùng đang suy giảm nhanh chóng xuất hiện, phần lớn là do khủng hoảng kinh tế của Trung Quốc (chủ yếu là thị trường bất động sản). Nền kinh tế tổng thể của Trung Quốc tiếp tục phát triển, nhưng với tốc độ chỉ bằng một phần nhỏ so với tốc độ trước Covid. Vì vậy, nhiều người tiêu dùng không sẵn sàng mua sắm với số lượng lớn và đang cố gắng hạn chế chi tiêu. Sáu tháng sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại, các khách sạn nói chung đã có sự phục hồi mạnh mẽ, trong khi các nhà hàng lại hoạt động khác hẳn. Các nhà hàng cao cấp (trên 139 USD/người) đang ổn định với tỷ suất lợi nhuận cao và lượng khách hàng ổn định. Chi tiêu thận trọng đang giúp các quán ăn giá rẻ (dưới 7 USD một người) phục vụ số lượng người tiêu dùng đang tìm cách giảm chi tiêu ngày càng tăng. Nhưng phân khúc nhà hàng còn lại đang có ít khách hàng hơn và giá trị đơn hàng nhỏ hơn. Theo một chủ nhà hàng bít tết có trụ sở tại Thâm Quyến, chi tiêu bình quân đầu người giảm hơn 30% so với năm 2019. Niềm tin của người tiêu dùng tăng lên và thu nhập khả dụng là hai yếu tố cần thiết để thúc đẩy chi tiêu. Kết quả là lĩnh vực HRI được xếp vào nhóm thận trọng thay vì lạc quan.

Khu vực nhà hàng

Các chính sách không COVID cũng định hình lại hoạt động của nhà hàng và chuỗi cung ứng. Giá thực phẩm, nhân công và chi phí đóng gói tăng cùng với những thách thức về hậu cần liên quan đến giao hàng đã khiến nhiều nhà hàng phải sử dụng nền tảng trực tuyến. Việc sử dụng chuỗi cung ứng dịch vụ ăn uống như vậy đã giúp nhiều nhà hàng quản lý chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Đối với nhiều nhà hàng và nhà cung cấp dịch vụ ăn uống, các món ăn được chế biến sẵn ngày càng tăng về nhu cầu và giúp các nhà hàng đạt lợi nhuận.

Nghiên cứu gần đây trong ngành cho thấy khoảng 85% các món ăn chế biến sẵn được bán cho các nhà hàng, trong khi phần còn lại được bán lẻ hoặc tiêu dùng trong gia đình. Đối với các nhà hàng, món ăn chế biến sẵn giúp tiết kiệm chi phí nhân công, ít tốn diện tích bếp, rút ngắn thời gian chuẩn bị món ăn và duy trì hương vị đồng nhất, đặc biệt đối với các chuỗi nhà hàng. Tuy nhiên, các nhà hàng không công khai thừa nhận việc sử dụng các món ăn chế biến sẵn vì người tiêu dùng vẫn còn nhiều cảm xúc trái chiều. Một nghiên cứu trong ngành cho thấy thị trường món ăn chế biến sẵn của Trung Quốc đạt tổng doanh thu 5,83 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến sẽ tăng lên 7,17 tỷ nhân dân tệ vào năm 2023.5 Khoảng 45% nhu cầu về món ăn chế biến sẵn là từ các thành phố loại 1, nơi có nhịp sống nhanh. nhanh hơn nhiều; và 20% từ các thành phố cấp 2, cho thấy nhu cầu đã vượt xa các trung tâm đô thị sầm uất nhất Trung Quốc. Với sự tiết kiệm chi phí và sự tiện lợi mang lại cho người tiêu dùng, nhiều người trong ngành tin rằng xu hướng này sẽ tiếp tục. Mặc dù khoảng 77% các món ăn được chế biến sẵn đều dựa trên protein như thịt và hải sản, nhưng vẫn có cơ hội cho nhiều loại nguyên liệu khác nhau.

Khách sạn

Về cơ bản, tất cả các hoạt động du lịch đều bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các chính sách không COVID của Trung Quốc, cho dù là trong nước, quốc tế, kinh doanh, giải trí, hàng không, ô tô và đường sắt. Theo đó, lĩnh vực khách sạn Trung Quốc phải chật vật đối phó với tình trạng phòng trống, các sự kiện bị hủy và các triển lãm thương mại bị hoãn. Theo báo cáo do Học viện Du lịch Trung Quốc công bố, tổng số khách du lịch nội địa vào năm 2022 tại Trung Quốc là 2,77 tỷ và tổng doanh thu du lịch nội địa là 326,39 tỷ USD, giảm lần lượt 14,38% và 19,5% so với cùng kỳ năm trước. Gánh nặng chi phí hoạt động liên tục buộc một số khách sạn phải rút khỏi thị trường trong ba năm qua.

Các khách sạn được xếp hạng sao (hệ thống xếp hạng khách sạn của Trung Quốc, bao gồm từ các nhà trọ nhỏ, đơn giản là 1 sao đến khách sạn sang trọng là 5 sao) thường nằm ở các khu vực phát triển và/hoặc gần các điểm thu hút khách du lịch. Mười tỉnh hàng đầu ở Trung Quốc có 3.555 khách sạn được xếp hạng sao, tương đương 48,45% tổng số khách sạn của cả nước, trong đó Quảng Đông (446), Chiết Giang (437) và Sơn Đông (403) dẫn đầu trong nước. Doanh thu của các khách sạn được xếp hạng sao ở Quảng Đông cũng ở mức cao, ở mức 166,25 triệu USD vào năm 2022, tương đương 10,16% tổng doanh thu của Trung Quốc; tiếp theo là Bắc Kinh (160 triệu USD) và Chiết Giang (156,39 triệu USD).

Doanh thu ngành khách sạn giảm mạnh vào năm 2020, sau đó phục hồi nhẹ vào đầu năm 2021. Sau đó, các hạn chế gia tăng vào cuối năm 2021 và năm 2022 lại khiến doanh thu của ngành giảm mạnh. Với việc Trung Quốc dỡ bỏ các chính sách không COVID vào cuối tháng 12/2022, đã có một sự thúc đẩy đáng kể khi khách hàng giải phóng nhu cầu bị dồn nén gần ba năm về du lịch và khách sạn. Hoạt động kinh doanh khách sạn bắt đầu khởi sắc vào tháng 1/2023 và tiếp tục xu hướng này. Một số nhà quản lý khách sạn 5 sao ở miền nam Trung Quốc như Thâm Quyến và Tam Á cho biết tỷ lệ lấp đầy trên 90-95% kể từ đầu năm 2023.

Bảng 1: Thông tin khách sạn được xếp hạng sao tại Trung Quốc (2019 – Q2 2023)

Phân phối

Sự phân bổ HRI của Trung Quốc có phần bị phân tán do phong cách ẩm thực đa dạng giữa các tỉnh. Thực phẩm và nguyên liệu tươi sống chiếm tỷ trọng lớn trong giao dịch mua hàng ngày trong lĩnh vực HRI. Mặc dù các công ty cấp cao trong ngành trước đây từng bày tỏ mong muốn thành lập các công ty cung cấp thực phẩm quy mô lớn phục vụ các nhà hàng và khách sạn (theo mô hình của các nhà cung cấp Hoa Kỳ như Sysco), nhưng vẫn chưa có công ty nào như vậy tồn tại ở Trung Quốc. Và hoàn toàn không có công ty nào hoạt động trên khắp Trung Quốc. Tuy nhiên, các chuỗi khách sạn quốc tế có quy mô kinh tế và khả năng mua các sản phẩm thực phẩm và đồ uống phù hợp với hệ thống mua sắm tập trung của họ. Tương tự, hầu hết các chuỗi nhà hàng đều đã tăng cường khả năng phục hồi và ổn định trong chuỗi cung ứng nguyên liệu nội bộ tương ứng của họ. Mạng lưới nhà hàng và siêu thị trên khắp Trung Quốc đã thành công trong việc cung cấp dịch vụ chuỗi cung ứng với mức giá cạnh tranh.

Hồ sơ ngành các chuỗi khách sạn và khu nghỉ dưỡng quốc tế lớn ở Trung Quốc

Việc dỡ bỏ các hạn chế liên quan đến COVID-19 đối với việc đi lại ở Trung Quốc đã dẫn đến sự bùng nổ cho cả hoạt động kinh doanh và du lịch giải trí trong nước. Tuy nhiên, du lịch quốc tế vẫn còn hạn chế do hạn chế về thị thực, cũng như chi phí và tần suất của các chuyến bay quốc tế. Nhu cầu của người tiêu dùng đối với các khách sạn thân thiện với gia đình, công viên giải trí và khu nghỉ dưỡng có nhà hàng đang tăng lên. Tuy nhiên, một số nhà quản lý khách sạn nhận xét rằng người tiêu dùng có xu hướng đặt hàng từ các nhà hàng địa phương thông qua các nền tảng giao hàng trực tuyến để hạn chế tổng chi tiêu cho bữa ăn của họ. Các khách sạn sang trọng hàng đầu ở Trung Quốc bao gồm:

Bảng 3: Top 10 khách sạn quốc tế cao cấp ở Trung Quốc

Tại Trung Quốc, các sản phẩm thực phẩm và đồ uống nhập khẩu cao cấp thường xuất hiện đầu tiên ở các nhà hàng khách sạn, sau đó là các nhà hàng độc lập. Hầu hết các chuỗi khách sạn quốc tế đều tuyển dụng những đầu bếp giàu kinh nghiệm và được đào tạo bài bản với hiểu biết sâu rộng về nguyên liệu thực phẩm quốc tế. Điều này giúp tiếp thị các nguyên liệu thực phẩm quốc tế ở những nơi mà chúng có thể không phổ biến.

Các nhà hàng

Sự trở lại của người tiêu dùng dùng bữa tại nhà hàng đang giúp các nhà hàng phát triển, đặc biệt là các chuỗi nhà hàng.

Hầu hết các nhà hàng niêm yết công khai đều công bố lợi nhuận trong nửa đầu năm 2023. Ví dụ, Haidilao, chuỗi nhà hàng lẩu hàng đầu, ghi nhận doanh thu 313,89 triệu USD trong sáu tháng đầu năm 2023, so với chỉ 9,72 triệu USD cùng kỳ năm 2022, tăng gần 30 lần. Tuy nhiên, nền kinh tế trì trệ, lạm phát và sự ưa thích của người tiêu dùng đối với hàng hóa chất lượng cao nhưng giá thấp đang thúc đẩy các nhà hàng phải nâng cao hiệu quả và giảm chi phí. Theo nghiên cứu trong ngành, giá trị trung bình trên mỗi đơn của Haidilao đã giảm từ 14,58 USD (năm 2022) xuống còn 14,29 USD (nửa đầu năm 2023). Tương tự, chi tiêu trên mỗi đơn tại Nayuki, chuỗi cửa hàng đồ uống trà, đã giảm từ 5,10 USD (năm 2022) xuống còn 4,50 USD (nửa đầu năm 2023). Các nhà hàng phục vụ nhanh đã mở thêm nhiều cửa hàng mới, trong khi các công ty trà hàng đầu cũng nhanh chóng mở rộng thông qua nhượng quyền thương mại.

Bảng 4: Chuỗi doanh nghiệp dịch vụ thực phẩm tiêu dùng hàng đầu Trung Quốc năm 2021

Các chuỗi dịch vụ bếp ăn tập thể

Lĩnh vực dịch vụ thực phẩm tập thể ở Trung Quốc chủ yếu bao gồm nhiều công ty nhỏ. Trong khi doanh thu của toàn bộ lĩnh vực dự kiến ​​sẽ đạt 277,78 tỷ USD vào năm 2023, 100 công ty hàng đầu chỉ chiếm chưa đến 30% thị phần. 100 nhà cung cấp dịch vụ ăn uống tổ chức hàng đầu của Trung Quốc đã ghi nhận tổng doanh thu là 22,65 tỷ USD vào năm 2022, trong đó 19,79 tỷ USD (87,4% tổng doanh thu) được tạo ra từ các dịch vụ ăn uống của tổ chức (nhà ăn, căng tin, v.v. của trường học, công ty và bệnh viện).

Bảng 5: Tỷ trọng các tổ chức cung cấp dịch vụ thực phẩm khác nhau và mức tiêu thụ trung bình

Bảng 6: 10 nhà điều hành dịch vụ ăn uống thể chế hàng đầu ở Trung Quốc

Cạnh tranh

Năm 2022, nhập khẩu nông thủy sản cho tiêu dùng của Trung Quốc đạt 86,6 tỷ USD từ tất cả các nước, tăng nhẹ 1,6% so với năm 2021.

Bảng 7: Nhập khẩu nông sản, thủy sản cho tiêu dùng hàng đầu tại Trung Quốc và mức cạnh tranh

Theo FAS USDA