Kết quả xuất khẩu năm 2023 được cho là bước đệm để ngành lúa gạo tìm kiếm thị trường mới, khẳng định thương hiệu gạo Việt, đảm bảo tốt hơn an ninh lương thực quốc gia, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu bền vững trong thời gian tới. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến dự báoViệt Nam có thể ghi nhận mức tăng xuất khẩu gạo năm 2024 đạt 11% so với năm 2023 lên hơn 8 triệu tấn.

Năm 2023 đầy khó khăn cho xuất khẩu gạo khi các xung đột địa chính trị trên thế giới làm gián đoạn nguồn cung lương thực và nguyên liệu đầu vào. Hiện tượng El Nino có nguy cơ thu hẹp sản xuất lương thực đã khiến một số nước lo ngại về nguồn cung cho nhu cầu trong nước. Việc các nước như Ấn Độ, UAE, Nga tạm dừng xuất khẩu ngũ cốc cũng gây áp lực nguồn cung lớn, làm gia tăng lo ngại trên thị trường thực phẩm toàn cầu. Tuy nhiên, là nước xuất khẩu nông sản hàng đầu, đặc biệt là gạo, Việt Nam vẫn đảm bảo được an ninh lương thực quốc gia và tăng trưởng xuất khẩu.

Trước những diễn biến phức tạp trên thị trường gạo, ngày 5/8, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị yêu cầu đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay. Ông cũng giao Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại gạo phù hợp với tình hình mới nhằm nâng cao giá trị gạo Việt Nam. Họ cũng được yêu cầu tận dụng các ưu đãi theo các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên để đa dạng hóa thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của ngũ cốc Việt Nam. Thực hiện Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030, các cơ quan quản lý nông nghiệp đang yêu cầu các địa phương và vùng trồng lúa trọng điểm tiến hành tái cơ cấu để sản xuất nhiều hạt chất lượng hơn để xuất khẩu và nâng cao giá trị gia tăng.

Mặc dù nguồn cung gạo trong nước hiện nay thấp nhưng vẫn có cơ sở để dự đoán lượng gạo xuất khẩu năm nay sẽ vượt 8 triệu tấn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn báo cáo, khoảng 7,75 triệu tấn gạo trị giá 4,41 tỷ USD đã được xuất khẩu trong 11 tháng đầu năm 2023, tăng 36,3% so với cùng kỳ năm ngoái, giá xuất khẩu trung bình tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước lên 568 USD/tấn. Giá xuất khẩu hiện nay trung bình là 663 USD/tấn do nhu cầu cao. Ngoài ra, chất lượng gạo Việt Nam trên thị trường toàn cầu cũng được khẳng định hơn sau khi giống ST25 một lần nữa đạt danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới” mới đây.

Ông Vũ Văn Đông, Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư và Thương mại Đại Dương, nhận định giá cao là lợi thế nhưng cũng là rủi ro cho gạo Việt. Các doanh nghiệp có thể xuất khẩu nhiều và kiếm được nhiều tiền khi Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang tạm dừng xuất khẩu ra nước ngoài. Tuy nhiên, đối với những người có kho dự trữ lớn, nếu không đánh giá đúng và có sự chuẩn bị phù hợp, họ sẽ gặp khó khăn một khi Ấn Độ hoặc Trung Quốc thay đổi chính sách, ông chỉ ra. Doanh nghiệp kỳ vọng giá lúa vụ đông xuân sẽ giữ ở mức cao để người nông dân được hưởng lợi. Trong khi đó, giá xuất khẩu trong thời gian tới có thể giảm nhưng khó có thể giảm mạnh, có thể xuống khoảng 600 USD/tấn, ông Đông cho biết thêm.

Theo VNA