Cà phê Arabica từ Brazil – loại cà phê ấn định giá chính trên thị trường - thường được xếp hạng thấp do thường đổ vào thị trường với khối lượng lớn, là một thách thức mới đối với cà phê cao cấp, được hái thủ công từ các trang trại nhỏ, kém hiệu quả hơn ở những nơi khác ở Mỹ Latinh và Châu Phi. Cường quốc nông nghiệp Brazil trồng gần một nửa số cà phê Arabica trên thế giới, phần lớn được thu hoạch bằng máy trên các đồn điền lớn. Nhưng một phần sản lương cà phê của họ, được gọi là cà phê arabica chưa rửa hoặc cà phê 'tự nhiên', trước đây chưa được sử dụng cho các hợp đồng cà phê tiêu chuẩn cao cấp trên khắp thế giới. Nay các thương nhân toàn cầu đang bổ sung loại cà phê ngày càng ngon này từ Brazil vào hỗn hợp hàng hóa sử dụng để thanh toán các hợp đồng, 5 thương nhân cung cấp thông tin cho Reuters, đánh dấu một sự thay đổi cơ cấu chưa từng có và sẽ gây áp lực lên giá cà phê thế giới trong dài hạn.

Hiệp hội các nhà xuất khẩu cà phê Brazil Cecafe xác nhận loại cà phê này hiện đang được đưa vào kho dành cho giao dịch, một động thái ngầm công nghận sự cải thiện trong hương vị và chất lượng của loại cà phê này. Sàn giao dịch liên lục địa (ICE) không phản hồi các câu hỏi liệu họ có biết về sự thay đổi trong các  gói hàng hóa tổng hợp làm nền tảng cho các hợp đồng của mình hay không, nhưng cho biết quy trình phân loại của sàn giao dịch được thiết kế nhằm bảo vệ các tiêu chuẩn. ICE cho biết trong một tuyên bố: “Các mẫu có hương vị chưa được rửa sạch sẽ không được phân loại”.

Mặc dù tin tức này có thể mang tới tin vui cho những người tiêu dùng quan tâm đến hương vị đang chống lại lạm phát giá thực phẩm; ở chiều nguộc lại, nó gây ra sự u ám cho các vườn cà phê tại châu Mỹ Latinh và châu Phi đang gặp khó khăn lâu dài, nơi cây cà phê mọc trên những sườn dốc dốc, có bóng râm không phù hợp với các phương tiện thu hoạch kiểu Brazil. Dagoberto Suazo, chủ tịch của Central de Cooperativas Cafetaleras ở Honduras, khi được Reuters hỏi về sự phát triển mới cho biết: “Chúng tôi đang gặp thách thức lớn”. Ông nói: “95% các nhà sản xuất ở Honduras có quy mô nhỏ. Không phải là chúng tôi sẽ sụp đổ nhưng tình trạng nghèo đói sẽ gia tăng”.

“Có sao thì chính là như vậy”

Hợp đồng tương lai cà phê C trên sàn giao dịch ICE theo truyền thống phản ánh loại cà phê cao cấp, được gọi là cà phê arabica rửa sạch do kỹ thuật sử dụng nước để loại bỏ vỏ quả đỏ cà phê khỏi hạt. Hạt được rửa sạch từ Châu Phi, Colombia, Trung Mỹ và Peru từ lâu đã được đánh giá cao nhờ hương vị vượt trội. Tuy nhiên, theo thời gian, nông dân Brazil đã cải thiện hương vị của cà phê chưa rửa và bán rửa.

Bốn thương nhân cho biết cuối năm ngoái, một khối lượng đáng kể loại chưa rửa của Brazil bắt đầu xuất hiện cùng với loại bán rửa trong bao được gửi đến sàn giao dịch để chúng có thể được sử dụng để thanh toán hợp đồng của họ. Các thương nhân từ chối tiết lộ danh tính. Dữ liệu cho thấy hiện tại khoảng 30% hàng tồn kho được phê duyệt trong kho ICE đến từ Brazil. Bốn thương nhân ước tính rằng hầu hết các túi đó đều chứa loại chưa giặt, và một thương nhân cho biết một số túi hầu như chưa được rửa sạch.

Mặc dù hợp đồng giá ICE nhằm đại diện cho giá trị của cà phê arabica cao cấp nhưng các quy định của nó không cấm các quan chức phê duyệt cà phê arabica chưa rửa để thanh toán hợp đồng. Họ chỉ đơn giản tuyên bố rằng cà phê được phê duyệt phải không có 'hương vị chưa rửa'. Gọi là cà phê chưa rửa vì quả của nó được để khô nguyên hạt trước khi chiết xuất hạt. Do các quan chức ICE phê duyệt hạt cà phê chủ yếu dựa trên hương vị nên họ thường không thể phát hiện ra 'hương vị chưa qua xử lý' trong loại cà phê Arabica cấp thấp ngon nhất của Brazil, đặc biệt nếu chúng được trộn với loại cà phê cao cấp, một chuyên gia thị trường cà phê ở Châu Âu làm việc cho một nhà thương mại hàng đầu cho biết. Một nhà kinh doanh cà phê toàn cầu kỳ cựu có trụ sở tại Thụy Sĩ cho hay: “Rất khó để chọn loại cà phê chưa rửa cao cấp nhất từ loại chưa rửa sơ bộ. Nếu nó đi như một con vịt thì nó chính là con vịt thôi”.

Marcio Ferreira, chủ tịch hiệp hội các nhà xuất khẩu cà phê Cecafe của Brazil, cho biết chất lượng và tính bền vững của tất cả các loại cà phê Brazil đã được cải thiện trong nhiều năm. Ông nói: “ICE đã thiết lập các tiêu chuẩn của họ cho từng nguồn gốc và mỗi lô hàng đều phải được phê duyệt về chất lượng”. Ferreira cho biết: “Chúng tôi hiểu rằng nếu mỗi lô đều được phê duyệt chất lượng… đó là vì nó phù hợp với các thông số chất lượng đã được thiết lập”. Ông nói thêm rằng tương đối ít cà phê Brazil được đưa vào kho ICE vì loại cà phê này thường có giá cao hơn trên thị trường vật chất. Năm thương nhân cho biết hầu hết cà phê Arabica được ICE chứng nhận đều thuộc sở hữu của các nhà thương mại hàng đầu thế giới Sucafina và Louis Dreyfus. Hai công ty từ chối bình luận về việc liệu họ có hỗn hợp đậu bán rửa và chưa rửa được chứng nhận bởi ICE hay không. Nguồn tin tại Sucafina cho biết họ chỉ vận chuyển cà phê sơ chế 100% sang sàn giao dịch để chứng nhận.

Mối đe dọa tiềm ẩn

Việc xuất khẩu cà phê Brazil với quy mô lớn tại kho ICE là mối đe dọa tiềm ẩn đối với các nhà sản xuất cà phê arabica kể từ năm 2013, khi sàn giao dịch lần đầu tiên cho phép cà phê bán cao cấp từ Brazil được sử dụng để thanh toán các hợp đồng cà phê arabica loại cao cấp. Diễn biến này ban đầu đã không xảy ra vì không có nhiều cà phê cao cấp dư thừa nên các thương nhân có thể bán được cà phê bán cao cấp với giá cao hơn cho các nhà rang xay trên thị trường giao ngay. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2020, cà phê Brazil bắt đầu được nhập khẩu ồ ạt và sau đó, vào cuối năm 2022, chúng xuất hiện bất chấp thực tế là loại cà phê bán cao cấp vào thời điểm đó đang có giá cao hơn trên thị trường giao ngay. Điều này khiến một số thương nhân nghi ngờ rằng cà phê chưa rửa rẻ hơn đã được trộn vào, ba trong số các thương nhân cho biết, đồng thời cho biết thêm họ đã xác nhận nghi ngờ với các đối tác ở Brazil.

ICE – bến đỗ cuối cùng, nơi lượng cà phê dư thừa được đảm bảo sẽ bán được giá - công bố dữ liệu tồn kho hàng ngày về số lượng bao cà phê được phê duyệt để thanh toán hợp đồng giá mà họ nắm giữ. Với con số này - được coi là đại diện cho nguồn cung cà phê dư thừa trên toàn cầu - tất cả mọi người đều có thể nhìn thấy, các hợp đồng ICE thường chịu áp lực khi lượng hàng tồn kho tăng lên. Chuyên gia thị trường cà phê ở châu Âu cho biết: “Thị trường cần nhận ra rằng chúng ta có thể thấy, trong những năm dư thừa, rất nhiều cà phê Brazil (loại hỗn hợp) được đưa ra thị trường”.

Đình đốn nhiều năm

Bất chấp việc dân số thế giới ngày càng tăng và ngày càng ưa chuộng cà phê, đặc biệt là cà phê arabica loại cao cấp, sản lượng loại cà phê này tại quốc gia sản xuất hàng đầu Trung Mỹ vẫn đình đốn kể từ đầu thế kỷ này. Phần lớn lý do liên quan đến giá cả. Theo dữ liệu của Reuters, giá cà phê Arabica tương lai trên ICE được giao dịch ở mức khoảng 1,75 USD/lb vào đầu năm 1980, cao hơn 10% về mặt danh nghĩa so với mức giá ngày nay. Tuy nhiên, khi đã điều chỉnh lạm phát, giá cà phê vào năm 1980 tương đương khoảng 8 USD/lb - cao hơn 500% so với hiện nay, theo tính toán của Reuters.

Những nông dân nhỏ lẻ ở Trung Mỹ và xa hơn nữa đang phải vật lộn để kiếm được lợi nhuận với mức giá hiện nay vì họ thiếu quy mô kinh tế về lao động, cây giống, phân bón và thuốc trừ sâu. Ngay cả trong những năm mà lợi nhuận biên chuyển sang vùng dương, khối lượng họ sản xuất vẫn thấp, do đó lợi nhuận kiếm được từ sản lượng cà phê tương đối nhỏ thường không chuyển thành mức lương đủ sống. Kết quả là, nông dân trồng cà phê ở Trung Mỹ thường di chuyển đến biên giới phía nam Hoa Kỳ khi vận may của họ sa sút trong những năm liên tiếp. Tại Honduras, Pedro Mendoza, chủ tịch viện cà phê quốc gia IHCAFE, cho biết trên thực tế có rất ít việc có thể làm để “phi hàng hóa” cách định giá cà phê toàn cầu. Ông nói: “Cuối cùng thì ngành này có thể sẽ rơi vào tay các nhà sản xuất lớn”.

Theo Reuters