Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho biết lúa trồng lâu năm có thể giúp giảm chi phí đầu vào sản xuất tới hơn 50% và đơn giản hóa quản lý mùa vụ. Chính phủ Trung Quốc đang tích cực khuyến khích nông dân trồng giốn lúa mới, có thể cho thu hoạch trong vài năm mà không cần phải tái canh.

Một danh sách các giống được khuyến nghị sản xuất hồi tháng trước do Bộ Nông nghiệp và các vấn đề nông thôn Trung Quốc công bố có bao gồm 1 giống lúa lâu năm có năng suất gấp 2 lần so với các giống truyền thống. Đây cũng là giống lúa lâu năm duy nhất được sản xuất thương mại trên thế giới, theo BGI Research, một công ty có trụ sở tại Thâm Quyến tham gia vào dự án phát triển giống lúa này. So với phần lớn các giống lúa khác, vốn phải xuống giống theo vụ hàng năm, giống lúa lâu năm rẻ hơn và ít thâm dụng lao động hơn, đồng thời các nhà khoa học cho biết giống lúa này cũng có thể tốt hơn cho môi trường.

Khoa học gia trưởng tại BGI Research là Liu Huan, cho biết giống lúa lâu năm là một cuộc cách mạng. “Có nhiều khu vực không thể cơ giới hóa hoặc thiếu lao động, hoặc những nơi phần lớn đất không được sử dụng hết tiềm năng”, ông cho hay. “Với giống lúa này, chúng ta có thể sử dụng tốt đất nông nghiệp bỏ hoang, nên Bộ Nông nghiệp Trung Quốc rất ủng hộ ứng dụng giống lúa này”. Các nhà khoa học lần đầu tiên đến với khái niệm một loại ngũ cốc có thể sản xuất trong nhiều vụ mà không cần tái canh hàng vụ vào những năm 1930. Nhưng khái niệm này không được pháp triển cho tới những năm 1980, khi các nhà nghiên cứu bắt đầu có những bước tiến về khái niệ này, với những thử nghiệm đối với giống lúa mỳ, giống ngô và giống lúa gạo được sản xuất trên toàn cầu. Giống lúa này được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc ủng hộ là giống lúa do giáo sư Hu Fengyi tại Cao đẳng Nông nghiệp của đai học Vân Nam nghiên cứu. Giống lúa này lần đầu tiên được sản xuất thương phẩm cho các nông dân các tỉnh tây nam Trung Quốc sử dụng vào năm 2018 và có năng suất khoảng 15 tấn/ha – cao gấp đôi so với các giống lúa thông thường, theo Trung tâm Dữ liệu Lúa gạo Trung Quốc.

Trong khi đó, lúa gạo lâu năm có thể giúp giảm chi phí đầu vào sản xuất tới hơn 50%, theo nghiên cứu của ông Hu, và đơn giản hóa quản lý mùa vụ. Một nghiên cứu sơ bộ do Research Square công bố cho thấy chi phí sản xuất lúa gạo lâu lăm tương đương giống lúa hàng năm trong năm đầu tiên nhưng do không phải tái canh, làm đất và cày bừa trong những năm tiếp theo lên nông dân có thể tiết kiệm tới 1.400 USD/vụ.

Laura van der Pol, một nhà sinh thái học tại đại học bang Colorado, cho biết các loại ngũ cốc trồng lâu năm có thể giúp sản xuất thực phẩm bền vững hơn và giảm nhiều hoạt động nông nghiệp. “Các cây trồng lâu năm giúp giảm xói mòn đất theo một vài cách do cây trồng được để cho sinh trưởng tại một nơi trong nhiều năm nên ít can thiệp cơ giới hóa hơn”. Các bộ rễ sinh trưởng trong đất quanh năm cũng giúp duy trì và khôi phục cấu trúc đất, bà cho biết thêm các cây trồng lâu năm cũng giúp giảm cỏ dại sau khi cây trồng trưởng thành, thúc đẩy đa dạng hóa thổ nhwognx và tích tụ chất hữu cơ trong đất. Nhưng bà van der Pol cũng nhấn mạnh rằng các giống ngũ cốc lâu năm cũng giúp sâu bệnh hại cây trồng hoặc mầm bệnh trong đất tích lũy theo thời gian nên một số dạng luân canh hoặc các biện pháp như trồng lúa gạo bên cạnh các cây trồng khác – tức xen canh – sẽ vẫn cần thiết.

Trong tháng 4/2022, BGI Group đã ký một thỏa thuận hợp tác chiến lược với Đại học Vân Nam và hai bên đã thành lập một liên doanh tập trung vào thúc đẩy và công nghiệp hóa lúa lâu năm. Cho tới nay, giống lúa lâu năm đã được trồng tại 117 địa điểm ở miền Nam Trung Quốc, bao phủ diện tích xấp xỉ 162ha, đồng thời được giới thiệu tại 17 nước châu Á và châu Phi, bao gồm Uganda, Ethiopia, Lào, Myanmar, và Bangladesh, theo BGI. “Trung Quốc sản xuất hơn 25% sản lượng ngũ cốc toàn cầu với chỉ chưa đến 10% diện tích đất trồng trọt của nước này. Khi chúng ta cân nhắc tới các khoản tiết kiệm tiềm năng, năng suất được tăng lên cũng như những lợi ích môi trường, lúa gạo lâu năm thực sự là một cuộc cách mạng cho nông dân”, ông Liu phát biểu.

Theo Bangkok Post