Có những dấu hiệu cho thấy các nhà xuất khẩu châu Âu đang né thị trường Trung Quốc, theo hàng loạt các nhà quản lý thủy sản được phỏng vấn trong khuôn khổ 2022 Seafood Expo Global tại Barcelona, Tây Ban Nha cuối tháng 4 vừa qua. Các khó khăn về phương án dự phòng tại cảng do kiểm soát an toàn thực phẩm khắt nghe và mối đe dọa bị cấm khỏi thị trường Trung Quốc nếu phát hiện dấu vết COVID-19 trên các sản phẩm khiến các nhà cung cấp lo ngại giao hàng tới Trung Quốc. Các nhà xuất khẩu khác cho rằng giá tại thị trường châu Âu cao hơn là một yếu tố hấp dẫn.

Boris Mirtchev, giám đốc bán hàng của Ocean Fresh Seafood tại Halifax, Nova Scotia, Canada, cho biết nhu cầu tôm hùm tại Trung Quốc vẫn cao nhưng xuất khẩu sang thị trường này suy giảm nghiêm trọng trong năm 2022 do các vấn đề thông quan tại cảng. Tôm hùm Ocean Fresh Seafood chủ yếu được chuyển hướng sang các thị trường tại EU, Mỹ và Canada. Giá tôm hùm trên thị trường Bắc Mỹ tốt hơn mức giá trên thị trường Trung Quốc. Và với hơn 40 thành phố tại Trung Quốc hiện đang trong các mức độ phong tỏa khác nhau do COVID-19, ông Mirtchev cho hay tình trạng tại Trung Quốc quá bất ổn để thích ứng. “Chúng tôi kỳ vọng Trung Quốc chiếm 20% xuất khẩu của công ty trong năm nay trong khi tỷ trọng thị trường này trong năm 2021 và 2020 là 50 – 60%”.

Về dài hạn, Mirtchev kỳ vọng công ty có thể quay trở lại thị trường Trung Quốc và đang theo dõi sát cao các vấn đề về COVID-19 và hải quan để biết những dấu hiệu về nới lỏng hạn chế. “Nhu cầu vẫn luôn có”, ông hco biết. Các lệnh phong tỏa và hạn chế dịch vụ ăn uống do COVID019 đang gây thiệt hại lớn cho ngành khách sạn/nhà hàng/quán ăn (HORECA) tại Trung Quốc – vốn đóng vai trò lớn trên thị trường thủy sản nói chung của nước này so với châu Âu – thị trường mà ngành bán lẻ có ảnh hưởng mạnh hơn. Công ty cũng lo lắng về sức mua nội địa khi đồng nội tệ của Trung Quốc yếu đi trong những tuần gần đây. Chỉ số tổng hợp tại Thượng Hải giảm hơn 10% trong quý 1/2022, cùng với áp lực giảm giá đồng NDT. Các nhà làm chính sách tại Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2022 ở mức 5,5%.

Des Moore, chủ trang trai nuôi hàu Belles Isle người Ireland, đã giảm giao hàng sang Trung Quốc do những khó khăn về thông quan. “Tâm lý e dè đang bao trùm khi xuất hàng sang Trung Quốc do lo ngại về chi phí vận chuyển hàng không và COVID-19. Quá nhiều bất trắc trong 2 năm qua”, ông cho hay. “Kịch bản khả thi hơn là nuôi hàu cỡ nhỏ hơn, khoảng 70 – 120gr và phục vụ thị trường châu Âu, hơn là nuôi hàu cỡ 120 – 200gr cho thị trường Trung Quốc rồi hy vọng thị trường mở cửa”.

Tình trạng bất ổn cũng đang diễn ra với các nhà xuất khẩu cá hồi, theo giám đốc kinh doanh Annika Frederiksberg của Bakkafrost. Doanh nghiệp nuôi cá hồi tại đảo Faroe đã giảm mạnh hoạt động kinh doanh sang thị trường Trung Quốc trong những năm gần đây. “Hoạt động logistics rất khó khăn”, bà Frederiksberg cho biết. “Các cảng đến vẫn đóng mở liên tục. Trong một số trường hợp, các lô hàng tới Quảng Châu lại đang trên xe tải vận chuyển tới Bắc Kinh”.

Trung Quốc vẫn là thị trường chiến lược cho Bakkafrost, với tiềm năng tăng trưởng cao, theo bà Frederiksberg, bởi logo vương miện của công ty đã đươc nhiều khách hàng Trung Quốc nhận diện – biểu tượng gợi tới tính hoàng gia mà tầng lớp trung lưu đang hướng tới. “Người tiêu dùng có thể không biết tên nhưng họ hỏi về “loại cá hồi có bao bì vương miện”, bà cho hay.

Với hoạt động kiểm tra vệ sinh thực phẩm làm gián đoạn thương mại thủy sản sống, Trung Quốc vẫn là thị trường lớn đối với giáp xác và thủy sản than mềm đông lạnh từ Anh, theo Alan Price CEO của C&N Chambers. Đồng thời sở hữu hoạt động uất khẩu cua nâu từ Bắc Ireland, “nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc vẫn cao”.

Giá cua nâu tại Trung Quốc tăng từ 6 USD/kg 4 năm trước lên 9 USD/kg hiện nay – cũng là yếu tố gây áp lực cạnh tranh mua đối với châu Âu. Ông Price ch rằng nhu cầu tại Trung Quốc đã phần nào rút bớt nguồn cung từ châu Âu, và nay người mua tại Bồ Đào Nha sẵn sàng trả giá cao hơn. Tái mở cửa ngành du lịch châu Âu đang giúp nhu cầu của ngành dịch vụ ăn uống bật tăng mạnh trong năm 2022. Nhu cầu đối với ngành bán lẻ cũng đang tăng tại Nam Âu, ông Price cho hay. “Một số khách hàng tại Nam Âu đang cung cấp các sản phẩm đông lạnh cho các siêu thị và khách hàng Bồ Đào Nha đang sẵn sàng trả giá cao hơn – động thái họ vốn không chấp nhận trong thời gian trước đây”.

Ông Prices có nhiều liên hệ kinh doanh tại Trung Quốc với cương vị trước đó là giám đốc Rockabill Shellfish – một côn gty thủy sản thuộc sở hữu gia đình ông tại Ireland – cho biết ông không gặp vấn đề kiểm tra COVID-19 đối với các lô hàng bởi những khách hàng của ông tại Trung Quốc đảm nhận quy trình kiểm dịch và kiểm tra. Giá cao trên thị trường Trung Quốc được ông Price lẫn các đồng nghiệp ghi nhận. Trong dữ liệu do Bord Iascaigh Mhara (BIM) thu thập, BIM đã chỉ ra giá trên thị trường Trung Quốc đã tăng 20% trong năm 2022 đối với các loại thủy sản giáp xác và thân mềm. Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng vọt sau khi Nga tấn công Ukraine, theo BIM là một rủi ro tăng chi phí mạnh cho các công ty thủy sản Ireland.

Theo Seafood Source