Theo Hiệp hội các nhà sản xuất – xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra của Việt Nam ước đạt 2,06 tỷ USD trong năm 2019, tăng 9% so với năm 2018. Ước tính này được đưa ra sau khi xuất khẩu cá tra trong quý 4/2019 giảm ít nhất 10% xuống còn 600 triệu USD.

Ông Trần Đình Luân, tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết xuất khẩu cá tra giảm do các thị trường lớn như Mỹ và Trung Quốc giảm mua từ tháng 3 đến nay, chủ yếu do tồn kho của các nước này trong những tháng cuối năm 2018 rất dồi dào bởi lúc bấy giờ, nhiều nhà giao dịch lo ngại khả năng giá cá tra tiếp tục tăng trong năm 2019. Ngoài ra, sản lượng cá tra nguyên liệu duy trì ở mức cao trong 2 năm 2017 – 2018, gây áp lực giảm giá do dư cung.

Hàng loạt nước, như Trung Quốc, Indonesia, và Bangladesh đã bắt đầu đầu tư vào nuôi cá tra. Indonesia đã phát triển nhiều khu vực nuôi cá tra với kỳ vọng sẽ thâu tóm thị trường Trung Đông. Trong khi đó, Trung Quốc thắt chặt thanh tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu, bao gồm cá tra xuất khẩu qua biên giới từ tháng 6/2019 – động thái khiến nhiều nhà xuất khẩu cá tra Việt Nam không kịp phản ứng trước các quy định mới. Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, với giá trị nhập khẩu cá tra 450,7 triệu USD, tăng 19,6% so với năm trước. Trước đó, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cá tra nguyên con sang một số tỉnh biên giới miền nam Trung Quốc nhưng các sản phẩm cá tra phile hiện đang được bán tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải và Đại Liên.

Theo tổng thư ký VASEP TRương Đình Hòe, Việt Nam tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn khi xuất khẩu cá tra sang Mỹ và EU. “Tại thị trường Mỹ, xuất khẩu cá tra sẽ không phục hồi cho tới hết quý 1/2020, khi Bộ Thương mại Mỹ đưa ra phán quyết cuối cùng vè thuế chống bán phá giá đối với cá tra Việt Nam”, ông Hòe cho hay. “Đồng thời, xuất khẩu thủy sản sang EU tiếp tục khó khăn do thẻ vàng sau khi ngư dân bị phát hiện vi phạm các quy định khai thác thủy sản phi pháp, không báo cáo và không cso quy định”, ông Hòe cho biết thêm.

Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU sẽ có hiệu lực từ năm 2020, theo đó thuế nhập khẩu cá tra sẽ giảm dần xuống 0% theo lộ trình 3 năm. Điều này nghĩa là xuất khẩu cá tra Việt Nam sang EU sẽ hưởng thuế 0% từ năm 2023, so với mức thuế cơ bản 5,5% hiện nay đối với cá tra phile đông lạnh.