Giá hạt điều được dự báo phục hồi trong năm 2019 trên thị trường thế giới và người sản xuất được khuyến nghị hợp tác với nhau để duy trì sự ổn định giá trên thị trường. Các chuyên gia đã phát biểu trong hội nghị quốc tế ngành điều tổ chức tại Huế vào ngày 1 – 3/3 vừa qua để thúc đẩy các mối quan hệ gắn kết và dài hạn giữa các công ty điều, tạo nên nền tảng cho quan hệ thương mại bền chặt giữa các bên trong năm 2019.

R K Dhoodes, Chủ tịch Hội đồng Xúc tiến Xuất khẩu Hạt điều Ấn Độ (CEPC), cho biết tiêu dùng hạt điều hàng năm đã tăng mạnh, là một tín hiệu tích cực cho ngành hạt điều quốc tế. Ông dự báo nhu cầu sẽ tiếp tục tăng nên giá hạt điều cũng sẽ tăng. Chủ tịch CEPC cho rằng trong tương lai nên có một thể chế chung để kiểm soát các hoạt động thương mại, đảm bảo các bên tôn trọng hợp đồng. Giá hạt điều phải ở mức công bằng để tất cả các bên trong chuỗi giá trị hưởng lợi.

Trong hội nghị, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) và CEPC đã tổ chức các cuộc thảo luận về thúc đẩy hợp tác nhằm ổn định giá hạt điều trong năm 2019. Hợp tác giữa Vinacas và CEPC, các đại diện từ hai nước chế biến hạt điều lớn nhất thế giới là Việt Nam và Ấn Độ - là cần thiết để ổn định thị trường và đảm bảo lợi ích trong chuỗi giá trị hạt điều toàn cầu trong năm nay và những năm tới.

Ngoài ra, tại hội nghị, các thành viên đã yêu cầu các nước châu Phi kiểm soát chất lượng hạt điều xuất khẩu trong năm 2019. Hội nghị dự báo sản lượng điều thô toàn cầu trong năm 2019 đạt khoảng 4 triệu tấn, tương đương 1 triệu tấn điều ché biến, bao gồm hơn 2 triệu tấn hạt điều thô tại châu Phi và phần còn lại từ các nước khác, bao gồm Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia và Campuchia. Hội nghị năm 2019 thu hút 300 doanh nghiệp từ Việt Nam và các nước khác. Sự kiện thường niên này thuộc chương trình xúc tiến thương mại quốc gia và cho thấy những thành tựu, đổi mới về an toàn thực phẩm và công nghệ vệ sinh trong ngành hạt điều Việt Nam.

Xuất khẩu hạt điều của Việt Nam

Theo Vinacas, năm 2019, Việt Nam có kế hoạch xuất khẩu 350.000 tấn điều nhân, giá trị xuất khẩu đạt khoảng 4 tỷ USD – giảm về lượng nhưng tăng về giá trị so với năm 2018. Bằng cách tăng xuất khẩu các sản phẩm hạt điều chế biến thay vì điều nhân, tỷ lệ hạt điều chế biến của Việt Nam được kỳ vọng tăng 30% trong năm 2019, gấp đôi so với 2 năm trước đây.

Tổng thư ký Vinacas Đặng Hoàng Giang cho biết cùng với cải thiện chất lượng hạt điều chế biến, trong tháng 6/2019, Hiệp hội sẽ khảo sát thị trường Tây Á, mang đến nhiều lựa chọn hơn cho các nhà xuất khẩu về thị trường và sản phẩm. Hạt điều Việt Nam được ưa chuộng tại các thị trường khó tính như Mỹ và EU, đặt nền tảng vững chắc cho các nhà xuất khẩu Việt Nam mở rộng thị trường. Cùng với tìm kiếm các thị trường mới, Việt Nam đặt mục tiêu duy trì các thị trường chính như Hà Lan, Trung Quốc, và đặc biệt là Mỹ, nơi tiêu thụ tới 40% hạt điều xuất khẩu Việt Nam. Ông Giang cho biết thêm xu hướng thị trường hiện nay là các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng do người tiêu dùng ưa chuộng các sản phẩm có chất lượng được kiểm soát chặt chẽ.

Phó chủ tịch Vinacas Nguyễn Minh Họa, cho rằng để thâm nhập các thị trường mới, các doanh nghiệp Việt Nam nên chú ý hơn tới nghiên cứu yêu cầu của các thị trường để cung ứng các sản phẩm phù hợp. Ông Họa nhấn mạnh rằng với việc sử dụng công nghệ Việt Nam những năm qua, hiện các nước châu Phi bắt đầu ché biến hạt điều và giảm xuất khẩu điều thô. Họ kỳ vọng cạnh tranh với Việt Nam trong 5 năm tới. Do phụ thuộc nguồn nguyên liệu từ các nước khác, điều rất quan trọng đối với ngành hạt điều Việt Nam là cải thiện chất lượng để tăng cường khả năng cạnh tranh. Chủ tịch Vinacas Phạm Văn Công cho biết Hiệp hội sẽ yêu cầu sự hỗ trợ từ Bộ Công thương để triển khai chương trình xúc tiến “Hạt điều Việt Nam” cũng như các chương trình khác để hỗ trợ xây dựng thương hiệu hạt điều Việt Nam và cung cấp thông tin, các hỗ trợ kỹ thuật cho các nhà xuất khẩu.

Vinacas cũng sẽ yêu cầu Bộ Tài chính triển khai các chính sách khuyến khích đa dạng hình thức đầu tư nước ngoài, tập trung vào chế biến, góp phần tăng tỷ lệ các sản phẩm chế biến. Mặc dù hạt điều Việt Nam được Hội đồng Hạt và Quả sấy khô quốc tế công nhận có chất lượng cao hơn hạt điều các nước châu Phi và Campuchia, giá hạt điều nguyên liệu Việt Nam vẫn không có sự khác biệt so với các nước khác. Do đó, xây dựng thương hiệu hạt điều Việt Nam nên bắt đầu bằng xây dựng thương hiệu cho điều thô nguyên liệu. Ông Công cho rằng Vinacas và Bộ NNPTNT đã xây dựng một bộ tiêu chuẩn quốc gia về điều thô nguyên liệu, dự kiến ban hành năm 2019 và qua đó giúp giảm các vấn đề liên quan đến chất lượng nguyên liệu.