Năm 2023 không phải là một năm thuận lợi đối với các nhà sản xuất phân bón, nhiều công ty bị sụt giảm lợi nhuận đáng kể do giá giảm và chi phí nguyên liệu đầu vào cao.

Trong quý 4 năm 2023, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo), nhà sản xuất phân urê hàng đầu, công bố doanh thu thuần hơn 3,38 nghìn tỷ đồng (137,4 triệu USD), giảm 500 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022. Doanh thu tài chính tăng và chi phí hoạt động cắt giảm không đủ bù đắp sự sụt giảm lợi nhuận. Kết quả, lợi nhuận sau thuế của PVFCCo giảm mạnh chỉ còn 107 tỷ đồng, giảm gần 95% so với cùng kỳ. Tính chung cả năm 2023, doanh thu thuần của PVFCCo đạt gần 13,6 nghìn tỷ đồng, giảm hơn 5 nghìn tỷ đồng so với năm trước. Điều này chỉ hoàn thành 78% mục tiêu kế hoạch của công ty. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm hơn 90% xuống còn 543 tỷ đồng, chỉ đạt 24,1% mục tiêu đề ra.

Tương tự, doanh thu của CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) giảm 21% xuống hơn 12,6 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế của công ty giảm 74% so với cùng kỳ xuống còn 1,1 nghìn tỷ đồng. Năm 2023, PVCFC đạt tổng tiêu thụ trên 1,3 triệu tấn phân bón các loại, tăng 20% so với năm 2022. Đáng chú ý, urê chiếm thị phần lớn nhất, chiếm 866.000 tấn. Công ty đã thâm nhập và mở rộng thành công sự hiện diện của mình trên thị trường phân bón NPK với sản lượng tiêu thụ tăng trưởng đáng kể 92%.

Hóa chất Đức Giang, một công ty lớn trong ngành hóa chất, phải đối mặt với tình hình tài chính suy giảm. Quý 4/2023, doanh thu thuần của họ đạt gần 2,4 nghìn tỷ đồng, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế của họ cũng giảm đáng kể 34% xuống còn 746 tỷ đồng, mức thấp nhất trong 9 quý. Tính chung cả năm 2023, Hóa chất Đức Giang ghi nhận doanh thu thuần hơn 9,7 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 3,35 nghìn tỷ đồng, giảm lần lượt 33% và 46% so với năm trước. Công ty cho rằng kết quả kinh doanh kém chủ yếu là do giá thị trường giảm, khiến doanh thu từ các sản phẩm chính của họ như axit photphoric và H3PO4 giảm 38%. Doanh thu từ axit photphoric giảm 28%, trong khi doanh thu từ các loại phân bón giảm 12%.

Ngược lại, CTCP DAP - Vinachem có kết quả khả quan trong quý cuối năm 2023. Doanh thu thuần đạt hơn 835 tỷ đồng, tăng 3,45% so với cùng kỳ năm 2022. Lợi nhuận sau thuế cao hơn 8,8%, gần 62,5 tỷ đồng. Họ nói rằng sự gia tăng đáng kể là do mức tiêu thụ DAP cao hơn hơn 61.600 tấn, tăng gần 20%. Tuy nhiên, dù lượng tiêu thụ tăng nhưng giá bán bình quân vẫn giảm hơn 2 triệu đồng/tấn, giảm 13,5% so với cùng kỳ. Mặc dù có kết quả khả quan trong quý 4 nhưng kết quả kinh doanh của DAP - Vinachem trong cả năm 2023 lại thấp hơn. Công ty đạt doanh thu 3,2 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận hơn 70 tỷ đồng, giảm lần lượt 2% và hơn 80% so với năm ngoái. Những con số này thể hiện hiệu suất thấp nhất trong ba năm qua của công ty. Năm 2023, công ty đặt mục tiêu doanh thu 3,24 nghìn tỷ đồng và mục tiêu lợi nhuận sau thuế là 92,2 tỷ đồng. Với kết quả đạt được, công ty đã hoàn thành 99% chỉ tiêu doanh thu và 70,5% chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế.

Một công ty khác chuyên sản xuất urê là CTCP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc cho biết, lợi nhuận bất ngờ trong quý 4/2023 đã góp phần đưa lợi nhuận cả năm của công ty lên 860,8 tỷ đồng, với doanh thu thuần 4,4 nghìn tỷ đồng. Những con số này lần lượt giảm 51% và 31% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, đây đánh dấu năm thứ ba liên tiếp công ty có lãi kể từ năm 2021. Công ty cũng đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giảm lỗ lũy kế trong những năm qua. Tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2023, số lỗ lũy kế lên tới hơn 2,1 nghìn tỷ đồng và vốn chủ sở hữu được cải thiện từ âm 252 tỷ đồng lên dương 614 tỷ đồng.

Ngược lại, vẫn có những công ty báo cáo lợi nhuận ròng tăng trưởng hàng năm trong cả năm, mặc dù quy mô của chúng tương đối nhỏ. Có thể kể đến như CTCP Phân bón và Hóa chất Lâm Thao với lợi nhuận ròng tăng 68% lên 149 tỷ đồng, CTCP Phân bón miền Nam tăng 26% lên 57 tỷ đồng và CTCP Phân bón Bình Điền tăng 5% lên 148 tỷ đồng. Những kết quả tích cực này chủ yếu đến từ việc quản lý nợ và chi phí hoạt động chặt chẽ hơn.

Theo Chứng khoán Ngân hàng TMCP Chứng khoán Việt Nam (VCBS), giá phân bón toàn cầu năm nay dự kiến sẽ tăng nhẹ so với năm 2023 do điều kiện nguồn cung thắt chặt hơn. Tại thị trường trong nước, tiêu thụ phân bón được nhận định tăng trưởng chậm hơn so với năm 2023. Dự kiến tiêu thụ trong nước quý 4/2023 và quý 1/2024, trùng với vụ đông xuân, tuy nhiên đã bị chậm lại. với mùa vụ năm nay bắt đầu vào cuối tháng 11. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng tiêu thụ phân bón toàn cầu sẽ giảm tốc trong trung hạn, giảm từ 4% trong năm tài chính 2023 xuống còn 1,3% trong năm tài chính 2027, Hiệp hội Phân bón Quốc tế cho biết. VCBS nhấn mạnh, giá khí đầu vào là yếu tố khó dự đoán, khi giá dầu biến động và việc phân bổ nguồn khí sẽ ảnh hưởng đáng kể tới biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp.

Theo VNS