Trung Quốc vừa cấp phép thêm cho 5 công ty xuất khẩu gạo của Ấn Độ, bao gồm Chaman Lal Setia và Adani Wilmar, được phép xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc sau khi kiểm tra các cơ sở hạ tầng sản xuất của các công ty này; trong khi 4 công ty khác được yêu cầu cải thiện các điều kiện bảo quản lúa gạo. Giữa cuộc chiến thuế với Mỹ, có vẻ Trung Quốc đang nghiêm túc cân nhắc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ.

Năm 2016, Trung Quốc đã cấp phép cho 14 công ty xuất khẩu gạo Ấn Độ sau khi kiểm tra các nhà máy chế biến của họ tại Ấn Độ, nhưng lại có nhiều động thái cản trở các lô hàng xuất khẩu gạo từ Ấn Độ khi cáo buộc vấn đề gạo có bọ. Trong chuyến thăm của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tới quốc gia láng giềng vào tháng 6 vừa qua, Tổng cục Hải quan Trung Quốc và Bộ Nông nghiệp Ấn Độ đã ký một biên bản ghi nhớ để xuất khẩu gạo từ Ấn Độ sang Trung Quốc. Nghị định thư kiểm dịch năm 2016 cho xuất khẩu gạo từ Ấn Độ sang Trung Quốc đã được sửa đổi để bao gồm xuất khẩu cả gạo non-basmati.

“Trước đây, Trung Quốc chỉ đồng ý nhập khẩu gạo từ 14 nhà xuất khẩu, tất cả đều tập trung tại khu vực miền bắc và chủ yếu kinh doanh gạo basmati”, một nhà chức trách Ấn Độ ghi nhận về hoạt động thanh tra năm 2016 của các nhà chức trách Trung Quốc đối với 19 nhà máy gạo Ấn Độ. Lần này, Trung Quốc mở cửa thị trường cho các nhà xuất khẩu gạo non-basmati , một từ Nizamabad và một từ Nagpur cùng năm trong danh sách 5 công ty Ấn Độ “đăng ký xuất khẩu gạo”. Hai nhóm công tác của Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã thăm 14 nhà máy chế biến gạo tại các bang khác nhau trong thời gian từ 9 – 17/7 vừa qua.

Trung Quốc, nước sản xuất và nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, nhập khẩu 5 triệut ấn gạo hàng năm, chủ yếu từ Việt Nam, Thái Lan và Pakistan. Nếu thương mại gạo Ấn Độ - Trung Quốc được thông thoáng, Ấn Độ có tiềm năng xuất khẩu 1 triệu tấn gạo, bao gồm gạo basmati sang thị trường Trung Quốc trong vài năm.

Trong năm tài khóa 2017-18, xuất khẩu gạo của Ấn Độ đạt 12,7 triệu tấn, so với mức 10,8 triệu tấn trong năm tài khóa trước đó, giúp Ấn Độ duy trì vị thế nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. “Hai nước đang có mối quan hệ ngày càng gần gũi và tôi kỳ vọng đây sẽ là một khởi đầu tốt trong quan hệ thương mại với Trung Quốc thông qua xuất khẩu gạo basmati và non-basmati”, theo Vijay Setia, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo toàn Ấn, hiện đang tới Trung Quốc trong phái đoàn để đàm phán trong ngày 1 – 2/8 tới, cho biết thêm lần này, nước láng giềng Trung Quốc có vẻ thực sự nghiêm túc về thuận lợi hóa thương mại gạo.