Sau thời gian trì trệ do đại dịch Covid-19, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng xuất khẩu nhanh chóng sang Trung Quốc từ đầu năm đến nay và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Trong 11 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản là 3 thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Theo Tổng cục Thống kê và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD), Trung Quốc chiếm 23,2% trong tổng số và tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái, trở thành nước nhập khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết, trong số các mặt hàng nông sản, tổng giá trị xuất khẩu rau quả đạt 5,32 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2023, tăng 74,5% so với cùng kỳ năm 2022. Tiếp theo là xuất khẩu gạo ra nước ngoài, tăng 16,2% về khối lượng lên 7,75 triệu tấn và 36,3% về giá trị lên 4,4 tỷ USD. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho rằng, 2023 là năm xuất khẩu trái cây bội thu, đặc biệt xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc có thời điểm tăng vọt tới 161,8%. Ông nhấn mạnh chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh đàm phán với Trung Quốc để xuất khẩu sầu riêng đông lạnh và dừa tươi qua kênh chính ngạch sang thị trường láng giềng này. Ngoài ra, xuất khẩu gạo sang Trung Quốc trong 11 tháng đầu năm 2023 cũng tăng mạnh, tăng 55,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Thống kê cho thấy xu hướng tăng tương tự cũng được ghi nhận ở xuất khẩu hạt điều, cà phê và thức ăn chăn nuôi sang thị trường này với mức tăng 11,4 - 42,3%. Nếu không có bất ổn thị trường, xuất khẩu rau quả của Việt Nam có thể vượt 6 tỷ USD vào năm 2024.

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN & PTNT, cho biết Trung Quốc đã cấp phép cho 12 loại rau quả của Việt Nam vào thị trường nước này qua kênh chính ngạch. Tổng cục Hải quan Trung Quốc vừa công bố danh sách hơn 800 doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu sản phẩm thủy sản sang Trung Quốc, đồng thời cũng cấp mã số sản phẩm cho 40 cơ sở đóng gói ghẹ, tôm hùm sống, 5 cơ sở đóng gói tôm sú, tôm chân trắng. cùng với 128 loài thủy sản và 48 loài của Việt Nam. Đây là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường 1,4 tỷ dân.

Trong khi xuất khẩu thủy sản giảm 18,9% so với cùng kỳ trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 11 theo báo cáo của Bộ NN & PTNT, Hiệp hội Sản xuất và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết Trung Quốc vẫn là thị trường trọng điểm của nhiều sản phẩm thủy sản. Khoảng 30% doanh thu xuất khẩu cá tra của Việt Nam hiện nay đến từ Trung Quốc. Việt Nam là nhà cung cấp sản phẩm thủy sản thứ 7 cho thị trường lớn này trong năm nay. Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN & PTNT Nguyễn Như Cường lưu ý ngoài trái cây, Việt Nam cũng đang xuất khẩu nông sản vụ đông sang Trung Quốc, đồng thời cho biết thêm rằng do nước láng giềng phải hứng chịu mưa lớn và lũ lụt kéo dài ở nhiều địa phương trong năm nay nên nhu cầu nhập khẩu cao. Thứ trưởng Bộ NN & PTNT Hoàng Trung cho biết, để đảm bảo xuất khẩu nông sản bền vững sang Trung Quốc, cần đẩy mạnh quy hoạch trồng trọt, cấp thêm mã đơn vị sản xuất, đảm bảo chất lượng để tăng cường xuất khẩu qua kênh chính ngạch. Bộ NN & PTNT và các bộ, ngành liên quan sẽ thúc đẩy đàm phán ký kết các nghị định thư về xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc cũng như các thị trường tiềm năng. Việt Nam đã chứng kiến mức tăng trưởng kỷ lục trong xuất khẩu nhiều nông sản sang Trung Quốc nhờ các nghị định thư đó. Đến nay, 13 mặt hàng nông sản đã được đưa ra thị trường qua kênh chính ngạch là yến sào, khoai lang, sầu riêng, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, măng cụt, vải thiều, chanh leo, sầu riêng.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Thắng khẳng định Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN & PTNT đàm phán với chính quyền Trung Quốc nhằm mở cửa thị trường này cho nhiều loại trái cây của Việt Nam như bưởi da xanh, dừa tươi, bơ, dứa, vú sữa, chanh và dưa ngọt. Ngoài ra, các cơ quan liên quan của hai bên sẽ phối hợp kiểm soát tốc độ thông quan đối với các sản phẩm nông, thủy sản theo mùa vụ tại cửa khẩu hai nước, đồng thời đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang xuất khẩu qua kênh chính ngạch.

Theo VNS