Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan đang lo ngại về triển vọng xuất khẩu trong năm 2019 khi Trung Quốc liên tục đẩy mạnh xuất khẩu gạo, nhất là sang châu Phi. Trung Qốc kiểm soát một nguồn cung gạo khổng lồ, lên tới khoảng 120 triệu tấn và có thể dễ dàng đẩy kim ngạch xuất khẩu gạo lên 3 triệu tấn gạo cũ trong năm 2019, so với mức 1,5 – 2 triệu tấn trong năm 2018, theo ông Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan nhận định. Châu Phi là thị trường mục tiêu tiềm năng cho Trung Quốc hiện nay bởi người tiêu dùng khu vực này có sẵn thói quen ăn gạo cũ.

Giá gạo trắng Trung Quốc 5% tấm chào bán ở mức 300 USD/tấn, trong khi gạo tấm Thái Lan 5% tấm ở mức 390 USD/tấn, từ Việt Nam có giá 360 USD/tấn và từ Ấn Độ có giá 370 USD/tấn. “Gạo Trung Quốc rất rẻ so với các nhà cung cấp lớn hiện nay”, ông Chookiat cho hay. “Quan trọng hơn, Thái Lan đang cạn kiệt nguồn gạo dự trữ”.

Năm 2018, xuất khẩu gạo Thái Lan đạt 11,09 triệu tấn, giảm 5% so với mức 11,67 triệu tấn trong năm 2017 nhưng cao hơn mức 9,91 triệu tấn trong năm 2016. Giá trị xuất khẩu gạo tăng 8,3% trong năm 2018, đạt 5,61 tỷ USD, so với mức 5,18 tỷ USD trong năm 2017 và 4,4 tỷ USD trong năm 2016. Giá gạo xuất khẩu đạt trung bình 507 USD/tấn trong năm 2018, tăng 14,1% so với năm 2017. Xuất khẩu gạo trắng chiếm 5,49 triệu tấn (+17,4%), gạo đồ đạt 2,71 triệu tấn (-19,9%), gạo thơm Hom Mali đạt 1,27 triệu tấn (-22,1%), gạo tấm trắng 390.000 tấn (-0,7%), gạo tấm Hom Mali 380.000 tấn (-43,2%), gạo thơm thường 260.000 tấn (+18,6%), gạo tấm nếp 200.000 tấn (-32,3%) và gạo nếp 180.000 tấn (-15,7%).

Đối với cả năm 2019, các nhà xuất khẩu gạo dự báo Thái Lan sẽ xuất khẩu 9,5 triệu tấn, thấp hơn 500.000 tấn so với kỳ vọng của Bộ Thương mại.

Theo ông Chookiat, Trung Quốc đang tiếp tục phát triển các giống lúa mới, năng suất cao hơn, nghĩa là thậm chí nước này có thể mở rộng xuất khẩu gạo sang các nước châu Á khác với giá tương đối thấp trong tương lai gần. “Ngay khi Trung Quốc có năng lực xuất khẩu gạo sang châu Á, đặc biệt là Hong Kong, Indonesia, Malaysia, và Philippines, thị trường xuất khẩu gạo của Thái Lan sẽ chịu tác động mạnh”, ông Chookiat nhận định. Ông cho hay chính phủ mới nên thúc đẩy phát triển các giống lúa gạo mới và hỗ trợ R&D để gia tăng giá trị gạo Thái và giảm chi phí sản xuất cho nông dân.