Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực rất lớn trong cuộc chiến chống lại khai thác thủy sản IUU trong thời gian qua. Hiện Việt Nam tiếp tục triển khai các biện pháp nhằm giải quyết vấn đề khai thác thủy sản phi pháp, không được báo cáo và không có quy định (IUU) trên cơ sở các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) với mục tiêu được khối này dỡ bỏ thẻ vàng, theo phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu trong cuộc họp quốc hội về chống lại IUU.

Phát biểu tại cuộc họp, phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với EC trong cuộc chiến chống khai thác thủy sản IUU trong khi các bộ, ngành và địa phương cũng nỗ lực hết sức để giảm thiểu khai thác thủy sản IUU. Tuy nhiên, tiến trình vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng bởi nhiều vấn đề còn tồn tại như chưa lắp đặt được các hệ thống theo dõi và quản lý kém hiệu quả các tàu khai thác treo cờ nước ngoài tại các cảng của Việt Nam.

Ông Dũng kêu gọi các bộ, ngành và 28 địa phương ven biển vạch ra các nhiệm vụ và giải pháp theo cách tiếp cận không khoan nhượng để chấm dứt tình trạng khai thác thủy sản trái phép trên các vùng nước quốc tế. Ông yêu cầu Bộ Quốc phòng tăng cường tuần tra tại các vùng nước chồng lẫn giữa Việt Nam và các nước khác, hợp tác chặt chẽ với các bộ, ngành và tỉnh thành ven biển để kiểm soát nghiêm ngặt các tàu khai thác thủy sản. Các tàu khai thác thủy sản không có giấy phép còn hiệu lực và các hệ thống giám sát hành trình theo quy định sẽ không được phép ra vào cảng, theo yêu cầu của phó thủ tướng.

Ông Dũng yêu cầu Bộ Công an điều tra và xử lý các trường hợp liên quan đến lưới đánh cá tại các vùng nước quốc tế, đồng thời thắt chặt hợp tác quốc tế trong quá trình điều tra và xử lý vi phạm. Đồng thời, Bộ Ngoại giao được yêu cầu tăng cường các đàm phán về phạm vi các khu vực kinh tế đặc quyền giữa Việt Nam và các nước khác. Ông yêu cầu thực thi mạnh mẽ hơn các điều khoản liên quan đến IUU trong Luật thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn luật này. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tái cấu trúc ngành khai thác thủy sản theo hướng cải thiện mức sống của ngư dân và chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản.

Bộ NNPTNT phải tăng cường thanh tra để giám sát mức độ tuân thủ và hướng dẫn quy trình triển khai. Các địa phương ven biển phải hoàn thành lắp đặt hệ thống giám sát hành trình và thúc đẩy công việc thực thi luật, ông Dũng nhấn mạnh. Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết trong 3 năm kể từ khi bị thẻ vàng, Việt Nam đã có những tiến bộ lớn trong chống lại IUU nhờ sự hợp tác chặt chẽ trong toàn hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương và các doanh nghiệp.

Đặc biệt, Việt Nam đã thành lập một ban chỉ đạo quốc gia, thực thi các quy định về chống khai thác thủy sản trái phép, đồng thời xử lý những điểm yếu trong đăng ký tàu khai thác, lắp đặt các hệ thống theo dõi tàu và truy xuất nguồn gốc các sản phẩm thủy sản nội địa. Đặc biệt, Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn trong kiểm soát khai thác thủy sản trái phép tại Thái Bình Dương.

EC đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam nhưng cảnh báo rằng thẻ vàng sẽ không được dỡ bỏ cho tới khi các hoạt động khai thác trái phép vẫn diễn ra. Thực thi luật còn chưa hiệu quả khi chỉ một số ít các trường hợp phạm pháp bị khởi tố bất chấp thực tế là các chế tài xử phạt đã được ban hành.

Theo Bộ Công an, các lực lượng công an khó thu thập bằng chứng vi phạm của các tàu khai thác xa bờ do một số đã tắt các hệ thống theo dõi hoặc đặt lên những tàu khác. Theo kinh nghiệm của các nước, chỉ lắp đặt csc thiết bị điện tử để định vị và giám sát thì mới có thể kiểm soát được tình hình khai thác trái phép, theo Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, điều cần thiết là cải thiện độ tin cậy và chất lượng của thiết bị định vị và vấn đề này phải được Bộ NNPTNT rà soát và kiểm soát.

Trong 8 tháng đầu năm 2020, 57 vụ vi phạm liên quan đến 92 tàu cá Việt Nam trên các vùng biển quốc tế đã bị phát hiện, cao hơn cùng kỳ năm 2019 khi có 53 vụ vi phạm liên quan đến 89 tàu khai thác bị xử lý. Tính tới 31/8/2020, 24.851 tàu cá trong tổng số 30.851 tàu cá có độ dài từ 15m trở lên được lắp đặt hệ thống theo dõi, chiếm 80,61% tổng số tàu cá, theo báo cáo của ban chỉ đạo quốc gia.

Theo VNS