Philippines đã vượt qua Trung Quốc trở thành nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới trong năm 2019. Philippines đang hướng tới mức nhập khẩu gạo cao kỷ lục 3 triệu tấn trong năm 2019, vượt qua Trung Quốc, sau khi chính phủ Philippines mở cửa tự do hơn cho nhập khẩu gạo. Năm 2019, nhập khẩu gạo của Trung Quốc ước đạt 2,5 triệu tấn, thấp hơn so với mức dự báo trước đó là 3,15 triệu tấn do nguồn cung gạo nội địa dồi dào.

Trong báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Philippines nổi lên trở thành nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới trong năm nay. Nhập khẩu gạo của Philippines đã tăng gấp gần 4 lần, từ chỉ 800.000 tấn hồi 3 năm trước tới 3 triệu tấn trong năm 2019, chiếm 7% tổng kim ngạch nhập khẩu gạo toàn cầu. Trong khi đó, tỷ trọng của Trung Quốc trong cơ cấu nhập khẩu gạo toàn cầu giảm gần một nửa, xuống chỉ còn 5 – 6%, bất chấp quy mô dân số 1,4 tỷ người, so với chỉ 100 triệu người Philippines.

Nhập khẩu gạo năm 2019 của Philippines tăng 58% so với mức 1,9 triệu USD trong năm 2018. Trong tháng 3/2019, Philippines triển khai Luật Thuế nhập khẩu gạo, dẫn tới nhập khẩu gạo của nước này tăng mạnh và giá gạo nội địa giảm.

Gạo là thực phẩm thiết yếu tại Philippines và luật thuế trên nhằm khuyến khích nhập khẩu nhằm kìm hãm bất ổn trong nước gây ra bởi lạm phát. Trong khi nhập khẩu gạo giúp đẩy lùi lạm phát, USDA cho rằng quá trình điều chỉnh tự do hóa thương mại gạo vẫn là một thách thức đối với Philippines.

Tuy nhiên, năm 2020, nhập khẩu gạo của Philippines dự báo giảm do nguồn cung dư thừa cộng với sản xuất gạo nội địa cải thiện. Nhưng mức dự báo nhập khẩu gạo 2,5 triệu tấn trong năm 2020 vẫn cao hơn nhiều so với mức trung bình 5 năm. “Nhập khẩu giảm phản ánh tác động của cuộc điều tra các biện pháp phòng vệ ngành gạo”, USDA nhận định. Các nước khẩu gạo lớn trong năm 2020 được USDA dự báo là Nigeria (1,8 triệu tấn), Bờ Biển Ngà (1,5 triệu tấn), Indonesia (1,4 triệu tấn), Senegal (1,2 triệu tấn) và Cuba (600,000 tấn).

Với nhập khẩu gạo tiếp diễn, tồn kho gạo Philippines dự báo tiếp tục xu hướng tăng và đã tăng 14% tính tới hết tháng 9 vừa qua. Số liệu thống kê mới nhất từ Tổng cục Thống kê Philippines cho thấy tính tới tháng 9/2019, tồn kho gạo Philippines ở mức 1,84 triệu tấn, tăng 13,7% so với mức 1,16 triệu tấn trong cùng kỳ năm 2018. Dựa trên mức độ tiêu thu gạo trung bình ngày của người Philippines ở mức 32.000 tấn, tồn kho gạo hiện tại đủ tiêu dùng trong 58 ngày.