Hàng năm, Hàn Quốc nhập khẩu nông sản với lượng rất lớn, nhưng nông sản Việt Nam chỉ chiếm chưa đến 6% tổng kim ngạch nhập khẩu nông sản Hàn Quốc do giá nông sản Việt Nam khá cao nhưng chất lượng lại không đồng đều. Để tăng xuất khẩu nông sản sang thị trường này, các doanh nghiệp Việt Nam cần hợp tác với các đối tác Hàn Quốc để cùng nhau giải quyết những vướng mắc trong quy định.

Theo Bộ NNPTNT, tổng kim ngạch nhập khẩu nông sản năm 2018 của Hàn Quốc đạt 35,2 tỷ USD; trong đó, nông lâm thủy sản từ Việt Nam chỉ chiếm gần 6%. Thương mại song phương Việt Nam – Hàn Quốc tăng 132 lần trong giai đoạn 1992 – 2018, từ mức 500 triệu USD lên hơn 66 tỷ USD và đặt mục tiêu đạt 100 tỷ USD vào năm 2020. Tuy nhiên, Việt Nam luôn có thâm hụt thương mại với Hàn Quốc, lên tới gần 32 tỷ USD trong năm 2018. Trong nửa đầu năm 2019, xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 9,1 tỷ USD và nhập khẩu 22,5 tỷ USD, thâm hụt thương mại hơn 13 tỷ USD.

Người Hàn Quốc khá ưa chuộng nông sản và thủy sản Việt Nam. Đây là điều kiện thuận lợi để thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang Hàn Quốc và giảm thâm hụt thương mại. Sau Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Hàn Quốc được ký kết, một số nông sản được giảm thuế, đặc biệt là thủy sản, và thị trường Hàn Quốc cũng mở ra cơ hội cho tỏi, gừng, mật ong và khoai lang. Bên cạnh 5 loại trái cây, bao gồm dừa, dứa, xoài, chuối và thanh long đã được Hàn Quốc cho phép nhập khẩu, Việt Nam cần xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm tiềm năng khác, bao gồm cà phê, ớt, tỏi, gạo, tôm, cá đông lạnh, cải bắp, su hào và cà chua.

Vì sao lượng nhập khẩu nông sản Việt Nam vào Hàn Quốc vẫn ở mức thấp? Ông Hong Sun, phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam, cho rằng các doanh nghiệp Hàn Quốc khó tìm được các đối tác Việt Nam có năng lực sản xuất sản phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn của các nhà nhập khẩu.

Đặc biệt, chất lượng và giá cả vẫn là những vấn đề chính. Lượng nhập khẩu nông sản Việt Nam vào Hàn Quốc không cao do giá cả không cạnh tranh được với các nước khác, bao gồm Philippines, Thái Lan, Indonesia và Mexico. Theo ông Hong Sun, chính phủ Việt Nam nên có các chính sách hỗ trợ để xây dựng các thương hiệu cho nông sản.

Là một trong những doanh nghiệp đang đầu tư vào vùng nguyên liệu tại Việt Nam để xuất khẩu sang Hàn Quốc, ông Son Sung Hoon, CEO của CJ Việt Nam, cho rằng các doanh nghiệp cần xây dựng các nguồn nguyên liệu thô ổn định với chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuản của Hàn Quốc bởi nếu các nguyên liệu không đáp ứng được tiêu chuẩn thì sản phẩm thành phẩm sẽ không thể xuất khẩu được. Để làm được điều này, các doanh nghiệp phải liên tục hợp tác với nông dân để giải quyết kịp thời nhược điểm trong kỹ thuật, chất lượng cũng như sản xuất. Ngoài ra, hai chính phủ phải cùng nhau điều chỉnh thuế để tăng khả năng cạnh tranh với các nước khác.

Tại Việt Nam, các vùng nguyên liệu hiện rất phân tán. Chính phủ cần có thêm các chính sách để đảm bảo nguồn nguyên liệu, tạo ra một nền nông nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn cho xuất khẩu. Với phương pháp làm nông phù hợp, chi phí sản xuất nông sản Việt Nam phải cạnh tranh được với các nước khác. Đặc biệt, các doanh nghiệp nên cải thiện năng lực và nhận thức về sự hiểu biết các quy định của thị trường, giám sát mọi khâu trong toàn chuỗi sản xuất.

Để tăng kim ngạch xuất khẩu, thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cho hay cần phải thiết lập một kênh thông tin thị trường thường xuyên cho các doanh nghiệp và hướng tới thành lập Hiệp hội các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam – Hàn Quốc để xây dựng các vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Cục Chế biến Nông sản và Phát triển Thị trường sẽ hợp tác với Hiệp hội các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam để tổ chức các khóa tập huấn, tăng cường xúc tiến thương mại, xây dựng các vùng nguyên liệu và thiết lập cơ chế hợp tác giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và nông dân để đảm bảo chất lượng toàn chuỗi cung ứng. Đồng thời, các cơ quan quản lý chất lượng cần luôn cập nhật và phổ biến các quy định của Hàn Quốc về kiểm soát an toàn thực phẩm và hướng dẫn nông dân xây dựng nền tảng an toàn trong sản xuất theo các quy định của Việt Nam và Hàn Quốc.

Trung bình người Hàn Quốc có mức tiêu thụ rau 200 kg/người/năm và tiêu thụ trái cây 60 kg/người/năm. Ông Lê Thanh Hòa, thứ trưởng Cục Chế biến Nông sản và Phát triển Thị trường cho biết hiện vẫn còn dư địa cho xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Hàn Quốc. Chỉ riêng trong năm 2018, nhập khẩu rau quả của Hàn Quôc đạt 8.446 tấn, nhưng chỉ 304 tấn rau quả từ Việt Nam; nhập khẩu thủy sản đạt 5.045 tấn nhưng chỉ 647 tấn đến từ Việt Nam; và nhập khẩu 3.825 tấn các sản phẩm lâm nghiệp nhưng chỉ 795 tấn đến từ Việt Nam.